Geçtiğimiz haftalarda Hürmüz Boğazı'nın bulunduğu Basra Körfezi dört tankerin vurulması nedeniyle oldukça ısınmışken, bu sefer de tankerlerin alıkonmasıyla gerilim bir üst safhaya taşındı. İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, İran'ın İngiltere'ye ait 2 gemiyi alıkoyduğunu duyurarak, bunun “kabul edilemez” olduğunu söyledi. Hunt, İran Devrim Muhafızları tarafından alıkonulan Stena Impero isimli petrol tankerinin ardından 40 dakika sonra Liberya bandıralı İngiltere tarafından işletilen Mesdar isimli bir diğer petrol tankerinin de alıkonulduğunu açıklandı. İran Stena Impero isimli tankeri kabul ederken diğer tankeri alıkoyduğunu reddetti.
Cebelitarık'a misilleme
Kısa bir hatırlatma yapacak olursak; ABD liderliğindeki blok ile İran arasında ki gerilim, Trump'ın İran ile yapılan nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı olarak çekildiğini açıklaması ve yaptırımlar uygulamasıyla başladı. ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarının başında petrol satışını engellemek vardı. İran'ın petrolden elde ettiği yıllık gelir 40 milyar dolar civarındaydı. Ülke, ABD yaptırımlarından önce günde 2,4 milyon varil petrol ihraç ediyordu. Bu ihracat günlük 200 bin varile düşmüş durumda.
İran, ABD ve müttefiklerinin yaptırımlarına Basra körfezinde bulunan tankerlere sabotajlarla cevap verdi. Sonrasında ABD'ye ait bir insansız uçağı (İHA) düşürdü.
4 Temmuz günü Akdeniz'in girişinde yer Cebelitarık Boğazı'nda İran tankerini alıkoyması, gerginliği yeni bir safhaya taşıdı. İran tankeri; İngiltere'nin kolonisi olan Cebelitarık'ta Suriye'ye petrol taşıdığı ve ambargoyu ihlal ettiği gerekçesiyle alıkonmuştu. Her ne kadar İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt; “Hürmüz Boğazı'nda tutulan İngiliz tankeri ile Cebelitarık‘ta alıkonan tanker arasında herhangi bir karşılaştırmayı reddediyoruz” dese de, İranlı yetkililerin yaptığı açıklamalar tam tersi yönde. İran Dini İstişare Meclisi üyesi Muhammed Ali Musavi Cezayiri, İran'ın 2 milyon ton petrol yüklü tankerinin Cebeli Tarık'ta alıkonulmasına karşı Tahran'ın yapacağı misillemeden İngiltere'nin korkması gerektiğini söylemişti.
Petrolün üçte biri Hürmüz'den geçiyor
Konuyu değerlendiren makaleye geçmeden önce İran'ın kontrol ettiği Hürmüz Boğazı'nın önemini belirtelim. Basra Körfezi'de bulunan Hürmüz Boğazı'ndan dünyanın günlük tükettiği petrolün üçte biri geçiyor. Günde yaklaşık 18 milyon varil petrol bu Körfez'den ihraç ediliyor. Petrol sevkiyatında yaşanacak herhangi bir aksama anında fiyatlara yansıyor.
"İran'ı hafife almak hata"
Ortadoğu'nun tanınmış yazarı Abdulbari Atvan, tanker krizinin başladığı anda sıcağı sıcağına yazdığı makalede Batı'nın hatasının İran'a karşı düşmanlık kılıcını çekmesi olduğunu savundu. Atvan, ABD'nin ve müttefiklerinin İran'ı hafife alarak yanlış yaptıklarını yazdı. Atvan, “İran'ın dini Lideri Ali Hamaney'in geçen hafta İngiltere'nin Cebelitarık'ta Suriye'nin kuzey sahiline giden tankeri alıkoyma devam etmesi nedeniyle uyardığında, İngiliz yetkililer bu tehditlerin boş sözler olduğunu düşünüyorlardı. Onlara göre asla pratik adımlara dönüşmeyecekti. Devrim muhafızları tam anlamıyla söylenenleri yerine getirdi. Hürmüz Boğazı'nda bir İngiliz tankerini alıkoydu” dedi.
İran'dan tanker alıkonulmasına karşı hamle
Abdulbari ATVAN
Rai al Youm
Bu günlerde Batı ülkeleri tarafından yapılan en büyük hata, İran'a karşı düşmanlık kılıcını çekmeleridir. Özellikle Birleşik Devletler; “İranlı rakibinin ve müttefiklerinin gücünü, siyasi ve askeri provokasyonlar ve Körfez'de gerginliğin artmasına durumunda” olası tepkilerini hafife alıyor. Tankerlerin alıkonması gibi krizler bu konudaki en belirgin örnektir.
İran Devrimi'nin dini Lideri Ali Hamaney'in geçen hafta İngiltere'nin Cebelitarık'ta Suriye'nin kuzey sahiline giden tankeri alıkoymaya devam etmesi nedeniyle uyardığında, İngiliz yetkililer bu tehditlerin boş sözler olduğunu düşünüyorlardı. Onlara göre asla pratik adımlara dönüşmeyecekti. Devrim Muhafızları tam anlamıyla söylenenleri yerine getirdi. Hürmüz Boğazı'nda bir İngiliz tankerini alıkoydu. Bir sözcü; tankerin seyir yasalarını ihlal ettiğini, İranlı bir tekneye çarptığını ve Körfez sularını kirlettiğini söyledi.
Cebelitarık'ta ABD parmağı
İngiltere, İran'ın petrol tankeri “Grace 1'i alıkoyduğunda bunu uluslararası seyir kurallarını ihlal ettiği” gerekçesiyle yapmadı. Çünkü talimat Washington'dan ve özellikle Donald Trump'tan gelmişti. Devrim Muhafızları'nın hücum botları; iki İngiliz gemisini alıkoyarak misilleme yaptığında, bu kozu İngiliz Hükümetini mümkün olan en kısa sürede İran tankerini serbest bırakmasına baskı aracı olması için kullanmaktadır.
İran'ın Batı'ya mesajı
İran yönetimi Batı ülkelerine, özellikle ABD'ye açık bir mesaj göndermek istedi; “Dediğini yapacak! Kendisine ve çıkarlarına yönelik saldırgan hareketlere karşı asla sessiz kalmayacak! Süreç kapsamlı bir savaşa dönüşse bile sonuna kadar gidecek!”
Önemli olan Irak hatasını tekrar etmeyecek olmasıdır. Irak halkına karşı yıllarca süren ekonomik abluka uygulanmıştı. Süreç, rejimin ve ülkenin yıkılmasıyla sonuçlanmıştı.
Bu yönetim, halkının aç kalmasına ve petrol ihracatının önlenmesine izin vermeyecek. ABD filoları ve uçak gemileri korkutmayacak. Sadece kendi şartlarıyla müzakere masasına gidecek. Hava sahasını birkaç metre delen casus uçağı düşürmekte bir an bile tereddüt etmedi. Nükleer anlaşmanın tek taraflı feshedilmesinden sonra uranyumu kararlaştırılan oranlardan daha yüksek oranlarda zenginleştirme tehdidini yerine getirdi. Stokunu arttırdı.
ABD sürecin sorumlusu
Körfez ve Hürmüz Boğazı sularında deniz seyri güvendeydi. ABD yönetiminin nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilene ve İran petrolünün Çin, Japonya, Türkiye ve Hindistan'daki müşterilerine ihracatını yasaklayan yaptırımlar başlayıncaya kadar onlarca yıl boyunca hiçbir sorunla karşılaşılmadı. Bu nedenle Trump yönetimi, Hürmüz Boğazı'ndaki güvenli navigasyonu sağlamak için “istekli” bir koalisyon kurma hakkında konuştuğunda İsteklerine cevap verebilecek tüm devletler bu gerçeği kabul etmelidir.
İran'ı yeterince tanımıyorlar!
İran liderliği “intihar veya “şehitlik” ruh halindedir. Körfez ülkelerinin ve Avrupa'nın içinde olduğu ABD liderliğindeki uluslararası koalisyon tarafından engellenemeyecektir. Aksini söyleyenler bu liderliği, savunma stratejisini ve Psikolojik ve askeri yapısının kalitesi bilmemektedir.
İran sadece büyük bir balistik füze cephanesine ve radarların tespit edemediği hücum botlarına sahip olduğu için güçlü değildir! Aynı zamanda kendisine yönelen her türlü saldırganlığa karşı tepki verecek bir liderliğe sahip olduğu için güçlüdür.
Bu makaleyi, cevap verme gücünün sadece İran liderliği ile sınırlı olmadığını belirterek sonlandıracağız. Direniş eksenindeki tüm müttefikleri; Suriye'de, Irak'ta, Lübnan'da, Yemen'de, Gazze Şeridi'nde cevap verme gücüne sahiptir.
Evrensel