Irak'ta 12 Mayıs'ta yapılacak genel seçimlere iki hafta kala Bağdat'taki seçim çalışmaları son hızla devam ediyor. Başkent sokakları, adayların dev posterleri ve Irak ordusu ile Halk Seferberlik Birlikleri (HSB) saflarında İslam Devleti'yle mücadele ederken hayatını kaybeden savaşçıların resimleriyle dolu.
Haşdi Şabi adıyla da bilinen HSB'nin önde gelen liderlerinin yer aldığı Fetih İttifakı aralık 2017'de IŞİD'e karşı kazanılan zaferin de etkisiyle yarışı önde götürüyor. HSB içindeki önemli örgütlerden Asaib Ehl El Hak'ın sözcüsü Naim El Abudi, seçimlere ilişkin son değerlendirmeleri ve HSB'nin IŞİD'le mücadele kapsamında nasıl bir dönüşümden geçtiğini Al-Monitor'a anlattı.
Örgütün Bağdat'taki karargâhında yaşanan coşkuya pek şaşırmış görünmeyen Abudi sözlerine şöyle başladı: “Seçimler, hem ulusal hem bölgesel hem de uluslararası alanda çok ilgi görüyor. Çünkü devletin inşa ve yeniden imar süreçlerinin zeminini hazırlayacak. Bu seçimler 2018, 2014 yahut 2010 seçimlerinden daha farklı. Çünkü IŞİD'e karşı kazandığımız zaferin hemen akabinde sandığa gidiyoruz. Bazı mali ve kamusal sorunlar devam etse de halk güvenliği yeniden tesis etmeyi başardığı için devlete büyük bir güven duyuyor. Seçim ittifaklarının oy oranları birbirine yakın. Ancak parlamentodaki asıl çekişme sanırım biz ve Nasır İttifakı (Başbakan Haydar El Ebadi'nin liderliğindeki) arasında yaşanacak.” Sözcü, Asaib Ehl El Hak'ın Anbar vilayeti ile Kuzey Irak adayları hariç ittifakın muhtelif bölgelerde yarışan çoğu adayını desteklediğini de ekledi.
Fetih koalisyonu Bedir Örgütü lideri Hadi El Emiri'nin başbakanlığını destekliyor. Irak Cumhurbaşkanı ve Başbakanı, parlamentodaki yerlerini almalarının ardından milletvekilleri tarafından seçilecek. Emiri'den bahsederken Arapça saygı ifadeleri kullanan Abudi “Bizim birinci tercihimiz Mücahit Seyid Emiri.” dedi. Sözcü, ikinci tercihlerinin Ebadi olup olmayacağına ilişkin soru üzerine ise “Konuşmak için henüz erken.” yanıtını verdi.
2014'te Irak Başbakanı olan Ebadi Irak ordusunu ayağa kaldıran ve IŞİD'i bertaraf eden isim olarak tanınıyor. Ebadi ocak ayında Nasır İttifakı'nın başbakan adayı olarak seçimlere katılacağını açıklamıştı. Farklı mezheplerin bir arada yer aldığı ittifakta ilk etapta HSB'nin de olduğu açıklanmış ancak grup birkaç saat içinde ittifaktan ayrılarak Fetih İttifakı'nı kurmuştu.
Öte yandan Fetih İttifakı'ndan bir yetkili, isminin açıklanmaması kaydıyla Al-Monitor'a İran'ın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Ebadi'nin başbakanlığının engellenmesi için hem Fetih İttifakı hem de Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ile gizli bir mutabakat yaptığını söyledi.
HSB liderlerinin parlamenter çoğunluğu kazanacaklarına dair güveni grubun IŞİD'le mücadele sayesinde kazandığı yaygın destekten ileri geliyor. IŞİD'in Musul'u işgalinin ardından ve Irak'ın en tepe Şii din adamı Ayetullah Ali Sistani'nin çağrısı üzerine dönemin Başbakanı Nuri El Maliki tarafından 2014'te kurulan HSB, Iraklı gönüllüleri terörle mücadele için bir araya getirdi.
Abudi'nin verdiği bilgilere göre IŞİD'le mücadelede 700'ü aşkın savaşçısını kaybeden Asaib Ehl El Hak da 2014'ten bu yana HSB için sayısız savaşçı yetiştirdi ve hem el yapımı patlayıcı üretilmesi hem de bu patlayıcıların etkisiz hale getirilmesi konusunda savaşçılara eğitim verdi.
ABD'nin Irak'ı işgalinin ardından siyasi bir hareket olarak ortaya çıkan Asaib Ehl El Hak daha sonra toplumsal yardım etkinlikleri de düzenleyen geniş bir ağa dönüştü. Abudi örgütün gelişimini şöyle anlattı: “Dini bir ortak kültür oluşturmanın ve halkta farkındalık yaratmanın önemini kavradıktan sonra okullar ve üniversiteler kurmaya başladık.”
IŞİD'le mücadelede verilen kayıpların örgütü şehit yakınları için de bir program geliştirmeye sevk ettiğini belirten Abudi şöyle konuştu: “Asaib Ehl El Hak her şehit ailesinin bir evi ya da en azından üzerine ev inşa edebileceği bir arazisi olması gerektiğine karar verdi. Bunun için çalışmalara başladık ve yıl sonuna kadar bu projeyi de tamamlamak istiyoruz.”
Örgütün IŞİD'le mücadeleden çıkardığı bir diğer dersin ise Iraklı kadınların şehadet kültürünün pekiştirilmesindeki önemi olduğuna işaret eden Abudi şöyle devam etti: “Kadınlara özel toplumsal ve siyasi projeler de gelişmeye başladık. Bizde Lübnan'dakine benzer bir şehadet kültürü yok. Çünkü Saddam Hüseyin'in ilan ettiği savaşlara halk desteği yoktu. Bunlar yıkım getiren, anlamsız siyasi kararlar addediliyordu.”
Kadınların IŞİD'le mücadelede etkin rol oynadığını hatırlatan Abudi şöyle dedi: “IŞİD'le mücadeleye katılan erkekler dini inançları ve milliyetçi duygularla bu savaşa katıldılar. Burada annelerin cesaretlendirici rolü çok önemliydi.”
Abudi, Asaib Ehl El Hak lideri Kais El Hazali'nin bir şehit ailesinin Basra'daki evine yaptığı ziyareti şöyle anlattı: “Ziyaretin sonunda şehidin annesi Şeyh Hazali'ye veda etmek istediğini söyledi. Biz bir konuda yardım isteyeceğini zannettik. Ama kadın ‘Keşke bir oğlum daha olsaydı onu da şehit olan oğlumun yerine IŞİD'le savaşa gönderseydim.' dedi.”
Asaib Ehl El Hak, HSB'nin gelecekte Irak'ta istikrarın ve güvenliğin tesisinde önemli rol oynayacağına inanıyor. Abudi'ye göre müstakbel başbakanın önünde iki önemli mesele olacak: “Birincisi HSB içindeki savaşçıların tümünün yeni yapı içindeki yerleri güvence altına alınmalı ve 120 bini aşkın savaşçının tümü sayıları azaltılmadan pozisyonlarını korumalı. İkincisi HSB'ye bağlı komutanlar yeni yapı içinde de askeri rütbelerini ve unvanlarını korumalı, HSB'nin başına dışarıdan adam getirilmemeli.”
Son olarak Asaib Ehl El Hak'ın yeni parlamentodan ülke topraklarındaki tüm yabancı unsurları reddetmesini talep ettiğini ekleyen Abudi sözlerini şöyle tamamladı: “Amerika'nın hem askeri üsleri hem de askeri danışmanlar üzerinden ülke üzerinde son derece olumsuz bir etkisi oldu. Halkın talebi bu yöndedir.”
Mona Alami
Al-Monitor