Çin Dışişleri Dakanı Wang Yi Pekin ve Washington arasındaki gerginliğin artması ardından yaptığı açıklamada ikili ilişkilerin çok kırılgan bir aşamada olduğunu belirtti.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Pekin ve Washington arasında var olan tüm sorunlardan Amerika'yı sorumlu tutarak, "Amerika'nın hedefi Çin'in ilerleme sürecini durdurmaktır ve bu yolda hiçbir şeyden çekinmeyecek ve hiçbir sınır tanımıyor" dedi.
Fakat hangi sebepler bu zaman diliminde Çinli yetkilerin, Çin ve Amerika ilişkilerin çok zor ve kırılgan olarak değerlendirmelerine sebep oluyor?
Gerçi Çin ve Amerika ilişkilerindeki gerginlik Washington'un Kuzey Asya'da geçmişe dayalı suiistimallerine dayanıyor fakat tarihi geçmiş olaylar bir yana, en azından iki yeni olay son günlerde Pekin'in Washington'a karşı tutum, davranış ve söylemlerinin değişmesine sebep olmuştur.
Bunlardan birincisi, Çin ve Amerika'nın karşılıklı olarak konsolosluklarını kapatmakta diplomatik savaşlarına dayanıyor. Amerika geçen Çarşamba günü Çin'e, Teksas eyaletinde Houston kentindeki konsolosluğunu kapatması için 72 saat süre tanıdı. Bunun üzerine Çin de benzer bir kararla Amerika'nın Çengdu konsolosluğunu kapatmasını istedi.
Washington Post gazetesi bu bağlamda yazdığı makalede şu satırları paylaştı:
"Amerika dışişleri bakanlığının son günlerde, Houston'daki Çin konsolosluğunun kapatılmasına dair aniden ve beklenmedik kararı, Trump'ın yapıcı olmayan siyasetlerinin belirtileridir. Gerçi Amerika yetkilileri Çin'in Houston'daki konsolosluğunun casusluk yuvası olduğunu belirtiyorlar fakat şimdiye kadar bu iddiaları ispatlayacak hiçbir kanıt ve belge sunmamışlardır."
İki ülke ilişkilerinin gerginleşmesinde etkili olan ikinci olay ise Amerika dışişleri bakanının sert açıklamalarıdır, Pompeo Çin'e karşı yeni küresel koalisyonun kurulmasını istemişti. Mike Pompeo Cuma sabahı California eyaletinde Nixon Kütüphanesinde yaptığı konuşmada Washington ve müttefiklerinin, Çin komünist partinin davranışlarını değiştirmesi için "daha yaratıcı ve kesin yöntemler" ile baskı uygulamalarını istedi.
Amerika'nın Çin ile gerginlikleri yoğunlaştırmadan amaçladığı hedefleri hakkında iki görüş gündemde:
Birincisi Amerika son haftalarda makro stratejileri ve Pekin'e baskı siyasetleri çerçevesinde Çin'le gerginlikleri yoğunlaştırıyor. Amerika Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Jim Rich, "Çin Komünist Partisi'nin küresel düzeni değiştirmekte olduğunu, öyle ki iktidarcı rejimlerin yararına ve direkt Amerika çıkarlarına ve demokrasiye zarar verdiğini" söyledi.
İkinci görüş ise, Amerika'nın Çin'e karşı hiçbir stratejiye sahip olmaması ve tüm bunların başkan Trump'ın seçim çalışmaları olmasıdır. Washington Post da bu konuyu onaylayarak, "Amerika başkanının Çin'e karşı siyaseti pervasız, dağınık, saldırgan ve tek yanlıdır ve görünüşe göre hedefi de Pekin ve Washington arasındaki karmaşık gerginliği yönetmek değil seçim rekabetlerini takviye etmektir " diye yazdı.
Aslında Çin ve Amerika arasındaki gerginlikle ilgili yorumların doğruluğu bir yana, uzmanlar Çin'in Amerika karşısında bir süper güç olduğunu, bu konunun Amerikalı stratejistler ve yetkililerin endişesine sebep olduğunu belirtiyorlar.
Hiç şüphesiz Çin'in Amerika'ya misilleme olarak Çengdu konsolosluğunu kapatması ayrıca Çin dışişleri bakanının ikili ilişkilerin kırılganlığı konusundaki açıklamaları, Pekin ve Washington ilişkilerinin anlamlı bir eğilimle kararmaya yüz tuttuğunu gösteriyor. Amerika başkanı Donald Trump'ın Çin ile ilişkilerinde düşüncesiz kararı, Pekin'in misillemesini beraberinde getirirken Washington tarafından bu siyasetin devam etmesi, Amerika'nın tek yanlı siyasetlerine de son verebilir.
Parstoday