8d9741bdfc5d0a4bb6e24415ec8f675ff2750d43.jpeg
  • Anasayfa» 
  • Analiz»
  •  Kazakistan Krizi: İç anlaşmazlık mı, Batı tarafından planlanan bir Renkli Devrim mi?

Kazakistan Krizi: İç anlaşmazlık mı, Batı tarafından planlanan bir Renkli Devrim mi?

Kazakistan'da devam eden protestolar, siyasi hesapların çözülmesi için uygun bir fırsat sağlasa da, sorunun iç güç anlaşmazlığının çok ötesine geçtiğini gösteriyor. Kazakistan hükümetinin korunmasında bölge ülkelerinin Rusya ile aynı duruşa sahip olmasıyla, Batılı renkli devrimin büyük ve önemli Orta Asya ülkesinde başarı şansı yok gibi görünüyor.

10 Ocak 2022 Pazartesi
İNTİZAR - Hükümet güçleri ile bazıları silahlı olan protestocular arasındaki huzursuzluk ve çatışmaların geçen haftadan bu yana ülkeyi sardığı Kazakistan'da durum henüz sakin değil. 
 
Kazakistan yetkilileri son günlerde 4 binden fazla kişinin gözaltına alındığını söylüyor. Kazakistan'daki protestolar artan yakıt fiyatlarıyla patlak verdi, ancak huzursuzluk yayıldıkça protestocular siyasi özgürlükler de dahil olmak üzere başka taleplerde de bulundular.
 
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev protestoların bastırılması emrini verdi ve güvenlik güçlerine protestoculara uyarı yapmadan ateş edebileceklerini bildirdi. 
 
Ülkenin yıllarca sakin ve güvenli olduğu bir ortamda, ortaya çıkan isyanlar, hızlı hareket eden gelişmelerin arkasındaki ana nedenlere dair çeşitli spekülasyonları gündeme getiriyor. 
 
Bir iç anlaşmazlık mı? 
 
Kazakistan'daki protestolar geçen Çarşamba başladığında, bu gelişmeler birçokları için beklenmedikti. Protestoların kökleri akaryakıt zammı konusundaki hoşnutsuzluktan kaynaklansa da, başlangıçtan bu yana bazıları, bunların Kazakistan'daki iç çekişmenin bir sonucu olduğunu söyleyerek, protestoların planlanmadıysa da görevdeki Cumhurbaşkanı Tokayev tarafından istismar edildiğini ve eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in baskı ve etkisini azaltmayı amaçladığını belirtti. Spekülasyonlar, özellikle Nazarbayev'in ülkeden kaçtığına dair söylentilerin dolaşmasıyla daha da genişledi. Cumartesi günü, Nazarbayev'in sözcüsü, modern Kazakistan'ın kurucusunun başkentte olduğunu söyleyerek haberi reddetti. Twitter paylaşımında eski cumhurbaşkanının ülkede olduğu, bazı istişare toplantıları düzenlediği ve Tokayev ile temas halinde olduğu belirtildi. Ayrıca, sözcü şöyle devam etti: "dost ülkelerin liderleriyle konuştu ve halkı mevcut koşulların aşılması için mevcut cumhurbaşkanına destek etrafında birleşmeye çağırdı". 
 
Nazarbayev'in ayrılacağına dair söylentiler yalanlandı, ancak Tokayev'in mevcut protestoların çoğunu Nazarbayev'in gücünü azaltmak için yaptığına şüphe yok. Nazarbayev 2019'dan beri cumhurbaşkanı olmamasına rağmen, eski Sovyet cumhuriyetindeki etkisini ve gücünü korudu. Görünüşe göre Tokayev, Nazarbayev'i iktidardan uzaklaştırmak istiyor ve bu nedenle gösteriler sırasında güçlü Ulusal Güvenlik Konseyi başkanlığından ihraç edildi. 
 
Nazarbayev ülkeyi yaklaşık otuz yıl boyunca demir yumrukla yönetti ve enerji ve madencilik sektörlerine yüz milyarlarca dolarlık yabancı yatırım çekti. Aşırı kurnazlıkla, güçlü komşuları Rusya ve Çin ile dengeli ilişkiler kurdu. Ancak muhalefete karşı hoşgörüsüzdü ve Batı ve insan hakları örgütleri tarafından insan hakları ihlalleri ve demokratik özgürlüklerin ihlali ile suçlandı. Ülke ekonomisinin büyük bir bölümünün ailesinin elinde olduğu tahmin ediliyor ve güç merkezi olduğu için Milli Güvenlik Kurulu'ndan çıkarılmasının ardından işlerin onun için nasıl gelişeceği belirsiz. 
 
Ancak Kazakistan'da devam eden protestolar, siyasi hesapların çözülmesi için uygun bir fırsat sağlasa da, sorunun iç güç anlaşmazlığının çok ötesine geçtiğini gösteriyor. Cumartesi günü Ulusal Güvenlik Komitesi, protestolar sırasında komite başkanı olarak görevinden alınan Kerim Masimov'un tutuklandığını duyurdu. Masimov, Nazarbayev'in müttefiki ve 2007-2012 ve 2014-2016 yılları arasında başbakanlık yaptı. Görevden alınması ve tutuklanması, mevcut cumhurbaşkanı tarafından yürütülen bir tasfiye kampanyasının parçası olarak görülüyor. 
 
Kazakistan'da renkli devrim çıkmazı 
 
Kazakistan'daki protestolar yaygın uluslararası tepkilere yol açtı. Rusya o kadar ciddi tepki verdi ki, Rusya liderliğindeki bir bölgesel güvenlik bloğu olan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (CSTO) çerçevesinde bir barışı koruma misyonu altında asker konuşlandırdı. Birkaç Orta Asya ülkesinden ağır teçhizatlı yaklaşık 2.500 asker, şu anda Rus barışı koruma misyonunun komutası altında Kazakistan'da konuşlandırılıyor. Moskova, konuşlandırmanın Kazak cumhurbaşkanının emriyle geldiğini söyledi. Rus birlikleri Kazakistan'a gönderilirken, bir BBC muhabiri Almatı'nın merkez meydanının bir "savaş alanı" haline geldiğini ve Kazakistan'ın en büyük şehrinde bir gecede makineli tüfek ateşinin sesinin duyulabildiğini bildirdi. 
 
Rusya, Kazakistan'daki istikrarsızlık ve güvensizliğin Rusya'ya yayılmasından çok endişeli ve bu nedenle Kazakistan'daki huzursuzluğu hiçbir koşulda kabul etmeyecektir. 
 
Öte yandan, Rusya liderliğindeki barış güçlerinin Kazakistan'a konuşlandırılması ABD'nin tepkisiyle karşılanırken, Beyaz Saray sözcüsü yapılan sevkiyatın yasallığını sorguladı. Şimdiye kadar, ABD'nin Kazakistan'daki gelişmelere tepkisi muhafazakar oldu, ancak aynı zamanda birçok kişi Kazakistan'ın huzursuzluğunun Batı'nın Rusya'ya karşı komplolarından kaynaklandığını söyledi. Başka bir deyişle, ABD liderliğindeki Batı, protestolar düzenleyerek Rusya'nın odağını Ukrayna'daki gerilimlerden Kazakistan'daki duruma çevirmeye çalışıyor. Bazı uzmanlar, Kazakistan protestolarının 2000'lerden bu yana Rusya'nın komşularında Batı tarafından düzenlenen bir dizi hükümet değişikliği olan renkli bir devrime damgasını vurduğunu öne sürüyor. 
 
Ancak aralarında Ermenistan, Türkiye, Tacikistan ve Azerbaycan'ın da bulunduğu bölge devletlerinin liderleri, Kremlin'in Kazakistan Devlet Başkanı'na destek sözü vermesi noktasında birleşerek, bu gelişmelerde Moskova'nın yanında olduklarının sinyalini verdiler. 
 
Kazakistan hükümetinin korunmasında bölge ülkelerinin Rusya ile aynı duruşa sahip olmasıyla, Batılı renkli devrimin büyük ve önemli Orta Asya ülkesinde başarı şansı yok gibi görünüyor. 
 
Al Waght
Kategorideki Diğer Haberler
Öne Çıkan Haberler
İktibaslar