İNTİZAR - Amerika Birleşik Devletleri ekonomisinin en büyük itici gücünün doların dünya rezerv para birimi olduğu noktasında bütün uzmanlar fikir birliği içerisindedir. Bu aynı zamanda ABD ekonomisi için doların rezerv para birimi olmaktan çıkmasının büyük bir yıkım unusuru olacağı anlamına da geliyor.
Doların dünya rezerv para birimi olarak gördüğü işlevin artık sonuna yaklaşıldığına dair onlarca haber, analiz yazısı, makale ile karşılaşmak bu günlerde en sıradan bir durum haline geldi. Buna en çok da Amerikalı siyaset elitinin doları bir silah olarak kullanması neden oluyor. Bu silah karşısında kendini korumak isteyen diğer dünya ülkeleri doların bir rezerv para birimi olarak işlevini bitirme noktasında tedbirler alma yoluna gidiyorlar.
Amerikalı siyasetçilerin doları bir silah olarak kullanmak yoluyla kendi ayaklarına sıkmaları muhtemelen onların kibirlerinin bir neticesi olsa gerek. Zira bir ülke elindeki bu kadar değerli bir aracı hor bir şekilde kullanma yoluna gitmez, hatta böylesi bir değeri bir güven kaynağı olarak muhafaza etmenin gayretini ortaya koymaya yönelir.
ABD'nin dolar silahını kaybetmek üzere olduğunu, dolayısı ile bunun yıkıcı sonuçları ile yüşleşmekle karşı karşıya bulunduğunu tespit eden yazıları genellikle temenni sahiplerinin ifadeleri olarak romantik bulup, gerçekçi olmaktan uzak değerlendirenler için Amerikalı bir yazar ve sanatçı olan Jason Peirce'ın The Federalist'de yayınlanan makalesini değerlendirmenize sunuyoruz...
Joe Biden doların çöküşüne nezaret edecek mi?
Doların dünyanın rezerv para birimi statüsünü kaybetmesinin sonuçlarını düşünmek hayati önem taşıyor. ABD için sorun şu ki, Rusya ve diğer ülkeler artık dolara alternatif arıyor. İflasın iki yolu olduğu söylenir: yavaş yavaş, sonra aniden. Sonsuza kadar devam edemeyen şey, birdenbire de olmaz. Peki, Biden ABD'yi “aniden”e ne kadar yaklaştırdı?
Joe Biden, dünyanın rezerv para birimi olarak ABD dolarının çöküşüne nezaret edecek mi? Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell, son şakasına dayanarak bunun bir olasılık olduğunu düşünüyor: “Birden fazla rezerv para birimine sahip olmak mümkün.” Bu, dolar üzerinde en fazla etkiye sahip olan bir kişiden gelen şaşırtıcı bir itiraf.
Sonra tekrar 30 trilyon dolarlık federal borç göz önüne alındığında, Powell'ın yorumu sürpriz olmamalı. İyice netleştirip bakıldığında, Biden yönetiminin dünyanın rezerv para birimi olarak dolar için ölüm çanını çalmaya doğru hızla ilerleme olasılığı her geçen gün artıyor.
Wall Street Journal, 15 Mart'ta doların rezerv para statüsünü kaybetmesine yönelik bir başka adıma işaret eden özel bir haber verdi: Suudi Arabistan, Çin'e petrol satışları için dolar yerine yuan kabul etmeyi düşünüyor. Journal'ın belirttiği gibi, bu "ABD dolarının küresel petrol piyasasındaki hakimiyetini bozar."
Suudi Arabistan'ın kabaca 6,2 milyon varil günlük ham petrol ihracatının bir kısmını bile dolar dışında herhangi bir şekilde fiyatlandırması büyük bir değişim olacaktır. Küresel petrol satışlarının çoğunluğu (yaklaşık %80'i) dolar cinsinden yapılıyor ve Suudiler, 1974'ten bu yana Nixon yönetimiyle krallık için güvenlik garantileri içeren bir anlaşmayla petrol ticaretini yalnızca dolar cinsinden yapıyorlar.
Dolar kullanımından vazgeçilmesi Amerikalılara büyük zarar verir
Rusya-Ukrayna çatışmasında iyi adamın kim olduğuna (varsa) veya ABD'nin nasıl bir rol oynaması gerektiğine (varsa) bakılmaksızın, doların dünyanın rezerv para birimi statüsünü kaybetmesinin sonuçlarını düşünmek hayati önem taşımaktadır. Basitçe, orta sınıf Amerikalılar için yaşam standardında ve yaşam kalitesinde çarpıcı bir düşüş anlamına gelir. Dünya için bu, küresel ekonomik ve finansal düzenin yeniden düzenlenmesi anlamına gelir.
Rezerv para birimi statüsü, dünya çapındaki merkez bankalarının, muazzam miktarda küresel ticaret dolar cinsinden fiyatlandırıldığı ve yürütüldüğü için rezervde dolar tuttuğu anlamına gelir. ABD vatandaşları için bu, en azından satın alma ve finansman gücü açısından daha yüksek bir yaşam kalitesi ve yaşam standardı, daha fazla gelir ve genel ekonomik verimlilik anlamına gelir.
Rezerv para birimi statüsü de Amerika Birleşik Devletleri'ne dünya meseleleri üzerinde büyük miktarda güç ve etki sağlıyor. Rusya-Ukrayna savaşının ortasında Biden, Rusya'ya ekonomik yaptırımlar uyguladı ve esasen Rusya'nın dolar rezervlerine erişimini engelledi. Böylece Biden doları Rusya'ya karşı bir silah olarak kullanmış oldu. Son on yılda Amerika Birleşik Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri'nin dış politika hedeflerine uymayan ülkelere giderek daha fazla aynı şeyi yaptı.
ABD için sorun şu ki, Rusya ve diğer ülkeler artık dolara alternatif arıyor. Yaptırımlar, FED'in 2008 ekonomik krizinden bu yana (25 trilyon dolar, 9 trilyon doları covid müdahalesi dahil) devasa dolar arzı enflasyonuyla birleştiğinde, hem ABD hükümetine hem de dünya rezervi olarak dolara olan güveni sarstı.
Pek çok ülke artık ABD'ye güvenmiyor ve istikrarlı bir değişim ve değer saklama aracı olarak dolara olan inancını kaybediyor. Basitçe söylemek gerekirse, Amerika Birleşik Devletleri doların dünya rezervi konumunu kötüye kullandı.
FED doların yok edilmesini sağladı
Onlarca yıldır rezerv durumu, FED'in dolar arzını şişirmesine izin verdi. Bunlar, Başkan Richard Nixon'ın 1971'de doların altına dönüştürülebilirliğini kesmesiyle birlikte hiçbir şey tarafından desteklenmeyen (itibari) dolarlardır.
FED'in dolar enflasyonu, ekonomi genelinde mal ve hizmet fiyatlarını artırarak doların satın alma gücünü yok etmeye çalıştı. Yapay olarak faiz oranlarını düşürmenin yanı sıra dolar arzını şişirmek, resesyona giren ekonomik balonların patlamasına da zemin hazırlıyor.
FED'in dolar enflasyonu, özellikle yoksullar, orta sınıf ve sabit gelirli (emekliler) olmak üzere dolar takası yapan insanlar üzerinde görünmez, zararlı bir vergi görevi görüyor. ABD hükümeti, sürdürülemez derecede büyük federal bürokrasisini finanse etmek için enflasyonu da kullandı.
Bu refah savaşı devletinin büyümesi, diğer ulusların dolara olan güvenini sarsmaya yardımcı oldu, çünkü kısmen ABD ulusal borcunu 30 trilyon doları aşan FED'in bu devleti etkinleştirmesi. Refah savaşı devleti, "bir şeyi sübvanse ederseniz, daha fazlasını alırsınız" şeklindeki denenmiş ve gerçek ekonomik özdeyişi takip eder.
On yıllardır Kongre, federal hükümetin refah kanadını sübvanse etti ve bu da daha fazla Amerikalı'nın daha uzun süre refah almasına neden oldu. Aynı şekilde savaş kanadında ya da Başkan Dwight D. Eisenhower'ın uyardığı şey, yarım yüzyıldan fazla bir süre önce “askeri-sanayi kompleksi” idi.
Yabancı savaşları sahte parayla finanse etmek
Amerika Birleşik Devletleri "savaş devletine" ne kadar çok para akıttıysa, liderlerimizin Amerika Birleşik Devletlerini o kadar yıkıcı askeri maceralara ve seçim savaşlarına adadığı bir sır değil. Afganistan, Irak ve Libya'nın son örnekleri akla geliyor. Ukrayna'yı listeye ekleyebileceğimiz artık açık.
Bu tür “yabancı karışıklıklar”, kurucu ataların bizi uyardığı şeydir. Amerikalıların, Kurucular için “not worth a continental”in ne anlama geldiğini hatırlamaları gerekir, özellikle yalnızca son iki yılda Amerika Birleşik Devletleri, aşağıdaki çizelgede görebileceğiniz gibi, dolar arzını dört katına çıkardı.
Bunların hiçbiri, geçen hafta Ukrayna için 13.6 milyar dolarla tamamlanan 1.5 trilyon dolarlık bir finansman faturasını imzalayan Kongre'ye ara vermedi. Sanki bilerek doları yok ediyorlar.
Ciddi enflasyon asla iyi bitmez
Dolardaki bu değer kaybının sonu iyi olmayacak. Asla iyi olmaz. Tarihe bakın. Tüm imparatorlukların çöküşlerinin ortak bir yönü var: hükümetin genişlemesi yoluyla para birimlerinin enflasyonist yıkımı; yurtdışında sürekli savaşlar ve sığ imaja dönük eylemler ve iç cephede “bırak pasta yesinler” (veya elektrikli arabaları kullanın).
Devlet yetkilileri yıllar boyunca birçok uyarıda bulundu. Powell'ın ifadesi diğerlerine kıyasla daha ılımlı. 2008 mali krizinin hemen ardından, Başkan Obama'nın borç komisyonunu yöneten Erskine Bowles, bariz olanı yüksek sesle ve net bir şekilde söyledi: "Sanırım bugün tarihin en öngörülebilir ekonomik kriziyle karşı karşıyayız..., ulusun üzerinde olduğu mali yolun sürdürülebilir olmadığını… Açıklar kanser gibidir ve zamanla ülkemizi içeriden yok edecekler.”
Bowles'un uyarısından bu yana, Birleşik Devletler ulusal borcunu ikiye katladı.
ABD'nin düşmanları bile uyarılarda bulundu. Usame bin Ladin'in “Bin Kesikle Ölüm” stratejisi, ABD'yi kalıcı bir savaşta tutmak, ekonomik olarak ABD'yi zamanla kurutmaktı. Elbette, Bin Ladin öldü. Bununla birlikte, stratejisi açıkça hala oyunda. ABD “Terörle Savaş”ı başlattığı 2001 yılında ABD federal borcu yaklaşık 6 trilyon dolardı. Bugün ise ulusal borç 30 trilyon dolardan fazla.
İflasın iki yolu olduğu söylenir: yavaş yavaş, sonra aniden. Sonsuza kadar devam edemeyen şey, birdenbire de olmaz. Peki, Biden ABD'yi “aniden”e ne kadar yaklaştırdı? Öğrenmek istemiyoruz.
...
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Jason Peirce, Florida Eyaleti'nden edebiyat alanında lisans derecesine, Penn Eyaletinden ekonomik ve toplumsal kalkınma alanında yüksek lisans derecesine sahip eski bir sahne, film ve TV oyuncusudur.