55681-Iran.jpg

Batı İran'a bakışında yeni bir aşamaya geçti

Gelişen İran Rusya askeri işbirliği, Tahran'ı Washington'ın hedefine koyuyor. Ukrayna çatışması bağlamında Batı, İran'a bakışında yeni bir aşamaya geçti. Rusya'nın İran'ı Moskova'nın aracılık ettiği Türkiye-Suriye yakınlaşma sürecine dahil etme konusundaki çıkarı, Kremlin'in jeopolitik projelerde İran'la işbirliği yapma konusunda sahip olduğu tüm çekingenliği bir kenara bıraktığının altını çiziyor

4 Şubat 2023 Cumartesi

İNTİZAR - Wall Street Journal Çarşamba günü Tahran'dan, "ölümcül bir baskı ve kötü bir ekonominin hükümet karşıtı sokak gösterilerini susturduğunu ... organize protestoların büyük ölçüde azaldığını" bildirdi. Paradoks şu ki, bu yorum birçok G7 ülkesi de dahil olmak üzere çağdaş dünya durumunda geniş çapta uygulanabilir. Bugün İngiltere'de veya Fransa'da hiçbir "protestocu şikayeti" yokmuş gibi nasıl davranılabilir ve yine de nasıl oluyor da sessiz kalıyorlar? 

Batı anlatısı, İran'ın seçilmiş hükümetler tarafından yönetildiğini asla kabul etmedi. Asıl soru şu ki, yabancı istihbarat teşkilatlarının örtülü desteği ve koordinasyonu olmasaydı İran'da böyle bir sokak şiddeti patlak verir miydi? İran'ın siyasetini, o ülkenin iç işlerine dış müdahalenin tüm tarihini inkar modundayken tartışmak anlamsız. 

Michel Foucault'nun İran Devrimi üzerine ünlü makalesi İranlılar Neyi Düşlüyor? yazarın 1978'de Tahran sokaklarında devrimci bir coşkuyla dolu İranlı bir aktivistle yaptığı konuşmayla başlar: “Bizi asla kendi iradeleriyle bırakmayacaklar. Vietnam'da yaptıklarından daha fazla değil. Ben (Foucault), petrol yüzünden sizi bırakmaya Vietnam'dan bile daha az hazır olduklarını söylemek istedim.” 

Bugün, kırk yıl sonra, bu tarihsel gerçeklik devam ediyor. Muhtemelen, İran'ın petrol ve gazı bir başka enerji süper gücü olan Rusya'nınkiyle birleşmeye hazır olduğundan, şimdi daha da karmaşık ve çetin bir hal alabilir. Bu arada Associated Press bugün İran ve Rusya'nın da bankacılık sistemlerini birbirine bağlama yönünde ilerlediğini ve petrodolara sırt çevirdiğini bildirdi. 

 AP raporunun neden önemli olduğunu öğrenmek için burada ve burada ABD Enerji Bilgi İdaresi verilerini okuyun. Basitçe söylemek gerekirse, Rus ve İran politikaları birlikte çalışır ve "dünya para birimi" Amerikan dolarına büyük bir darbe vurursa, dünya petrol rezervlerinin neredeyse dörtte biri ve dünya gaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 40'ı potansiyel olarak Batı bankacılık sistemi dışında alınıp satılabilir. 

İran'daki protestoların İran ile Rusya arasında ortaya çıkan ittifaka Batı'nın bir tepkisi olduğuna şüphe yok. Artık başörtüsü protestoları "azaldığına" göre, işleyiş tarzı renkli devrimden klasik sabotaj ve suikast tarzına geri dönecek (özellikle Benjamin Netanyahu'nun İsrail'de iktidara dönmesinden sonra). 

İran ve Rusya arasında gelişen askeri işbirliği, Tahran'ı Washington'ın hedefine koyuyor. Ukrayna çatışması bağlamında Batı, İran'a bakışında yeni bir aşamaya geçti. Gerçekten de, Rusya'nın İran'ı Moskova'nın aracılık ettiği Türkiye-Suriye yakınlaşma sürecine dahil etme konusundaki çıkarı, Kremlin'in jeopolitik projelerde İran'la işbirliği yapma konusunda sahip olduğu tüm çekingenliği bir kenara bıraktığının altını çiziyor. 

Salı günü Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, konuk Mısır Dışişleri Bakanı Semih Sükrü ile Moskova'da düzenlediği basın toplantısında, “Rusya, İran ve Türkiye, Suriye yerleşimini yürüten Astana troykasının üyeleridir. Bu nedenle, Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin normale döndürülmesine yönelik herhangi bir iletişimin Rusya ve İran'ı da içermesini kesinlikle mantıklı buluyorum. 

“Askeri, diplomatik veya başka herhangi bir düzeyde, zaman çerçeveleri ve belirli katılım biçimleri şu anda belirleniyor. Adım adım ilerlemek gerektiğine dair tam bir anlayışa sahibiz, böylece ileriye doğru atılan her adım, küçük de olsa belirli sonuçlar vermelidir.” 

ABD ve Batılı müttefikleri (ve İsrail) özellikle sinir bozucu bulacakları şey, Suriye jeopolitiğinde “Astana troykası”nın yükselişini vurgulayan bu gelişmeye Türkiye'nin sıcak karşılama sözleri olacaktır. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dış politika danışmanı İbrahim Kalın, " İran'ın bu sürece katılmasından memnuniyet duyuyoruz. İran önemli bir taraf. Bu sürece katkı sağlayacağını düşünüyorum. Rusya'nın arabuluculuğunda yürütülen müzakere sürecine İran'ın da katılması işleri kolaylaştıracaktır. Bu sürecin bir parçası olarak sınırlarımızın güvenliğinin sağlanmasından, ülkemize yönelik terör tehdidinin etkisiz hale getirilmesinden, Suriyeli mültecilerin geri dönüşlerinden, değerli ve güvenli bir dönüşten bahsediyoruz” ifadelerini kullandı.

Kalın, Rusya, Türkiye, Suriye ve İran arasında dışişleri bakanları düzeyinde bir görüşmenin "önümüzdeki birkaç hafta içinde" beklenebileceğini açıkladı. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, ABD, İsrail ve Kürtler (ve Kiev) arasında İran'la hesaplaşmak için çıkarların yakınlaşması sadece beklenilmesi gereken bir durumdur. 

29 Ocak 2023'te İran'ın merkezindeki İsfahan kentinde bir Savunma Bakanlığı atölyesinin üzerinde patlayan bir insansız hava aracı

İlk işaretler zaten orada. İran savunma bakanlığına göre, Cuma günü gece yarısı İsfahan şehrinde bir askeri tesise düzenlenen saldırıya üç insansız hava aracı karıştı. Bir insansız hava aracının hava savunma sistemleri tarafından imha edildiği ve iki insansız hava aracının “savunma tuzaklarına” yakalanarak bir binada hafif hasara yol açtığı belirtildi. Can kaybı olmadı. 

Pentagon sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder derhal ABD ordusunun saldırılarda hiçbir rol oynamadığını söyledi, ancak daha fazla spekülasyon yapmayı reddetti. Ancak Wall Street Journal, adı açıklanmayan "ABD yetkilileri ve operasyona aşina kişilerin" saldırıyı İsrail'in gerçekleştirdiğini söylediğini aktardı. New York Times ayrıca İsrail istihbarat servisi Mossad'ın adını “üst düzey (ABD) istihbarat yetkililerine” atıfta bulunarak verdi. burada )

İsfahan eyaleti, büyük bir hava üssüne, büyük bir füze üretim kompleksine ve birkaç nükleer tesise ev sahipliği yapıyor. İran'ın resmi Irna haber ajansı, insansız hava araçlarının bir mühimmat üretim tesisini hedef aldığını söyledi. BBC, "Saldırı, İran'ın nükleer programı ve Rusya'nın Ukrayna'daki savaşına silah tedariki konusunda artan gerilimlerin ortasında geldi" vurgusu yaptı.

İran'ın ulusal güvenlik teşkilatına bağlı olan NourNews Çarşamba günü yaptığı açıklamada, uzmanların düşürülen İHA'ların gövde, motor, güç kaynağı ve navigasyon sistemini eşleştirdiğini ve "üreticilerini kesin olarak belirlediklerini ve önemli ipuçları ortaya çıkardıklarını" açıkladı.

NourNews tarafından Çarşamba günü yayınlanan ikinci bir haberdeIrak Kürdistanı'nda üslenmiş Kürt terörist unsurların "bir dış güvenlik servisi" tarafından daha sonra kuzeybatı İran'da "eğitimli güçler kullanılarak donanımlı bir atölyede" birleştirilen insansız hava araçlarının parçalarını ve patlayıcı maddeleri "erişilemeyen yollardan biri" üzerinden sınırdan geçirmek üzere konuşlandırıldığına dair daha detaylı ayrıntılara yer verildi. Görünüşe göre İran güvenlik teşkilatı, Ağustos ayında İsrail istihbaratı Mossad için çalışan bir terörist Kürt grubun sorgulanmasına dayanarak böyle bir terör saldırısının sezgisine sahipmiş. 

Bununla birlikte, bu menfur meselenin çarpıcı bir boyutu, Ukrayna cumhurbaşkanı Zelensky'nin bir üst düzey yardımcısının İsfahan saldırısını Rusya'ya iddia edilen İran insansız hava araçları tedarikine bağlamasıdır. O zamandan beri adı açıklanmayan bir İranlı yetkili, Kiev böyle bir bağlantıyı reddetmediği takdirde Tahran'ın da "Kiev hükümetinin davranışına uygun yeni bir yaklaşım" benimseyebileceğini söyledi. 

İsfahan saldırısındaki noktaları birleştirmek için çok fazla ustalığa gerek yok: Ukrayna ve İsrail istihbaratı (ve Kiev'deki Amerikan beyinleri), Irak Kürdistanı'nda bulunan, hem ABD hem de Mossad ile uzun süredir devam eden bağlantıları olan ve İran içindeki "uyuyan hücreler" aracılığıyla faaliyet gösteren Kürt gruplar. 

Sonuç olarak, bugün İran'ın güvenliğiyle ilgili hemen hemen her şeyin yabancı bir boyutu olacaktır - her ne kadar başörtüsü veya demokrasi ve insan hakları başlıkları arkasına gizlenmiş olsa da. Tarih buna tanıklık ediyor. 

Hiç şüphe yok ki, İran'da şimdiki zaman ve geçmiş zaman öyle bir şekilde bağlantılıdır ki, her ikisi de gelecek zamanda mevcut olabilir ve -İngiliz şair TS Eliot'tan ödünç alırsak- gelecek pekala "geçmişin içinde yer alıyor" olarak kabul edilebilir.

 

Kategorideki Diğer Haberler
Öne Çıkan Haberler
İktibaslar