Fvi_ucmWIAIcuxm.jpg

Yeni dünya düzeninin ayak sesleri

Kırk yılı aşkın bir süre sonra, birçok yükselen güç savaş sonrası Batı egemenliğindeki dünya düzeninden kurtulmaya çalışırken, İran'ın Batı tekelini kırmaya yönelik yorulmak bilmez çabaları meyvesini verdi.

9 Mayıs 2023 Salı

İNTİZAR - Yeni dünya düzeninden bahsetmek artık bir hüsnükuruntu veya diplomatik halüsinasyon değil aksine, son yıllarda şekillenmekte olan stratejik açıdan önemli eğilimlere derinden kök salmış bir gerçekliktir.

ABD'yi küresel siyasetin ön saflarına yerleştiren savaş sonrası dünya düzeni, Batılı olmayan pek çok gücün, Batı'nın diğer az gelişmiş ülkeler üzerinde hakimiyet kurmak için uzun süredir kullandığı kavram ve araçları yeniden tanımlamasıyla birlikte, şimdiden çatırdamaya başladı.

Bu bağlamda konuyu irdelersek ABD doları böyle bir araçtır. Uzun zamandır Amerikan yetkililerinin elinde, birçok ülkenin ekonomisini boyunduruk altına almak için bozmak için güçlü bir araç olmuştur. ABD'yi bu araçtan mahrum bırakmak için dolarsızlaştırma treni şimdiden tüm dünyada harekete geçti. Bu eğilim, ABD'deki düşüşün devam etmekte olduğunun yalnızca bir göstergesidir. ABD diğer birçok göstergede de düşüşte. ABD hegemonyasını reddeden İran, Rusya ve Çin gibi ülkelere karşı askeri tehditlere ve yaptırımlara bel bağlaması da ABD'nin gerilemesinin göstergesidir.

İran, Çin ve Rusya'dan gelen negatif eğilimlerle karşı karşıya kalan ABD, hakimiyetini diyalog gibi geleneksel yollarla sürdüremeyeceğini fark etti. Bu ülkeler, diğer pek çok ülke ile birlikte, artık ABD'nin egemen olduğu dünya düzenine meydan okumak için güçlü bir motivasyona sahipler. Son birkaç yıldır Tahran, Moskova ve Pekin, Şanghay İşbirliği Örgütü ve BRICS gibi kurumlar çerçevesinde hem ikili hem de çok taraflı olarak sabırla güçlü ilişkiler kuruyorlar. Ortaya çıkan bu kurumlar, Batı ile müttefik olan birçok ülkenin, Batılı olmayan güçlerin başını çektiği yükselen yeni dünya düzeninin çoğuna katılmaya çalıştığı bir zamanda büyüyor.

ABD'nin Batı Asya bölgesindeki Arap müttefikleri buna bir örnektir. Çin'e açıldılar, bu da Pekin'in ABD'nin geleneksel olarak hakim olduğu bir bölgede tarihi roller oynamasını sağladı. Bu, Çin'in İran ile Suudi Arabistan arasında dönüm noktası niteliğindeki bir anlaşmaya aracılık ettiği Mart ayında tam olarak sergilendi.

Ve Avrupa'da bile transatlantik ilişkilerin yeniden gözden geçirilmesi çağrısında bulunan sesler artık ahenksiz görülmüyor. Bugün, pek çok Avrupalı ​​açıkça ABD'den stratejik bağımsızlık çağrısı yapıyor Ukrayna savaşının yükünü çeken Avrupalılar, yağmacı bir Washington ile yollarını ayırma fikriyle giderek daha fazla oyuna dahil oluyorlar. 

İslam İnkılâbı'nın Önderi Ayetullah Seyid Ali Hamaney, küresel düzende bu değişimi başlatan birkaç kişiden biriydi. Son yıllarda, küresel düzenin Batı'nın egemenliğinin sona erecek şekilde değiştiğini iddia etti.

Khamenei.ir'e göre Ayetullah Hamaney Nisan ayı başlarında, “Küresel düzen önemli bir siyasi çalkantının eşiğinde. Bu büyük değişimin iki ana özelliği var: Çok hızlı gerçekleşiyor ve İslam Cumhuriyeti düşmanlarının cephesini zayıflatıyor" tespitlerinde bulundu.

Hamaney tespitlerine şunları da ekledi: "ABD, İran'ın dünyadaki en önemli düşmanlarından biridir. Gerçekler, Amerika'nın Obama yönetimi altında Bush yönetiminden daha zayıf olduğunu gösteriyor. ABD, Trump yönetimi altında, Obama yönetimi altında olduğundan daha zayıftı. ABD, bu adamın [Biden'ın] yönetimi altında, Trump'ın yönetimi altında olduğundan daha zayıf."

Mehran Şemsuddin
Tehran Times
 
--------------------------------------------------------------------------------------
İntizar: Yazıda The Wall Street Journal'in dikkat çeken ve bir okadar da tartışmaya sebep olan İran'ın yeni dostları: Rusya ve Çin isimli analizinde kullandığı görsel kullanılmıştır. 
Kategorideki Diğer Haberler
Öne Çıkan Haberler
İktibaslar