İNTİZAR - BAĞDAT ve KERBELA - Bugün Bağdat'a varmak, Irak'ın yakın ve kasvetli tarihini hatırlayan her ziyaretçi için bir elektrik şoku gibi geliyor.
Hassas hükümet bölgeleri dışında neredeyse hiç kontrol noktası yok. Amerikan işgali zamanından kalma, her birkaç dakikada bir yavaş bir slalom yapmaya zorlayan o korkunç beton bloklardan hiçbiri yok. Her an saldırabilecek, öngörülemez bir tehlike hissi yok. Başkentin dört bir yanı yemyeşil. Hayfa Caddesi neredeyse sıfırdan yeniden inşa edilmiş. Karrada'daki durmak bilmeyen hareketlilikten, Dicle kıyısında (en uygun şekilde) Binbir Gece adı verilen bir restoran kompleksine kadar hareketli bir ticaret.
Otuz yılı aşkın bir süre boyunca medeniyetin beşiğine yaşatılan tarifsiz dehşetten sonra Bağdat ilk kez bir normallik hissi yayıyor. Bu durum, Başbakan Muhammed Şii el-Sudani liderliğinde iki yılı biraz aşkın bir süredir iktidarda olan yeni yönetimle yakından ilgili.
Geçtiğimiz hafta Başbakanlık Ofisi, Filistin, Kuveyt, Ürdün, Sudan ve Lübnan gibi Arap dünyasından popüler blog yazarları ve influencer'ları ve sadece birkaç Batılıyı davet ederek El Aksa Tufanı'na Giden Yol başlıklı benzersiz bir konferansa sponsor oldu. Blog yazarlarının hepsi gençti; çoğu Irak'a hiç gitmemişti ve dolayısıyla Şok ve Huşu ve işgalle ilgili hiçbir anıları yoktu - en iyi ihtimalle IŞİD yıllarına dair puslu bir hatıraları vardı. Hepsi de misafirperverlik, dinamizm ve en önemlisi de Bağdat'taki yaşama artık iyice yerleşmiş olan umut karşısında şaşkına dönmüştü.
Irak hükümeti, bugün devam etmekte olan Filistin trajedisinin tüm yönlerine ilişkin ciddi bir tartışmayı sadece Bağdat'a değil, Kerbela'daki Erbain'e de bağlayarak aslında iç gıcıklayıcı bir konsept ortaya koydu.
Erbain, Emevi Halifesi Yezid İbn Muaviye tarafından tüm ailesiyle birlikte vahşice katledilen Muhammed Peygamber'in torunu Hüseyin İbn Ali'nin şehadetini onurlandırmak için düzenlenen Şii ritüeli Aşura'dan sonraki 40. güne işaret etmektedir. Şii Müslümanlar için bu onursuz katliam, dini mezhep tarafından temel kötülükler olarak kabul edilen adaletsizlik ve ihanetin en üst düzeyde somutlaşmasını temsil etmektedir.
Her şey Direnişle ilgili - Direniş Ekseni'nden açıkça bahsetmeden. İmam Hüseyin'in Kerbela Savaşı'nda şehit edilmesi - bugün Bağdat'ta - “yirmi birinci yüzyıl Kerbela'sında” on binlerce Filistinlinin İsrail tarafından soykırıma uğratılmasıyla doğrudan bağlantılıdır.
Yirmi bir milyon yürüyen ziyaretçi
Gün batımından hemen önce bir Sovyet helikopteriyle Bağdat'ta Dicle kıyısındaki bir askeri üsten, muhteşem Hazreti Abbas türbesine yaklaşık 10 kilometre uzaklıktaki Kerbela'daki mini üsse uçmak şaşırtıcı bir deneyimdir.
Kerbela'daki gözü kara komutan Tahsin, pilota Irak'ı boydan boya geçen ve türbeye giden çok sayıda eksenden biri olan Erbain ziyaretçi rotasını takip etmesini emretmişti.
Uzun bir sinematik seyahat çekimi hissi uyandırıyor. Çoğunlukla siyah giyimli, sırt çantalı, ellerinde pankartlar taşıyan, sabit bir tempoda yürüyen, tezgahlar, dinlenme yerleri ve mini restoranlardan oluşan bir koleksiyonun içinden geçen, kavurucu bir Irak yazında bu manevi, ancak zorlu yolculukta susuzluklarını gidermek için ücretsiz su şişeleri ve ücretsiz içecekler sunan gönüllülerin arasına karışan sıra sıra ziyaretçiler.
Kerbela'ya yaklaştıkça kalabalık daha da yoğunlaşıyor. Bu bir tür topluluk ruhunun hareketli ziyafeti. Kendiliğinden ortaya çıkan ilahiler, bulaşıcı bir ritimle noktalanıyor ve hepsinden önemlisi, yürümeye devam etmek, türbeye mümkün olduğunca yaklaşmaya çalışmak için amansız bir dürtü var.
Bize türbeye yaklaşmanın kesinlikle imkanının kalmadığı söylendi - yol tıka basa dolu, bedenler bedenlerin üzerine yığılmış durumda. Bu yüzden bir sonraki en iyi seçenek beş kilometre ötede bir yer: Gazze'den askeri başarıların sergilendiği bir sergi, konferanslar için bir alan, mini bir cami, El Aksa'nın küçük bir kopyası ve hatta bir yol tabelası içeren bir tür mini Filistin yerleşkesi: “Mescid-i Aksa, 833 km.”
Bundan daha çarpıcı bir ifade olamazdı: Erbain'in kalbindeki Kerbela-El Aksa bağlantısı. Sanki İmam Hüseyin'in ruhu bu 833 kilometre boyunca her ruhun üzerine örtülmüş gibi.
Bu yerleşke, bu yılki anma törenlerinin odak noktalarından biri olmuştur. Müslüman dünyasının dört bir yanından gelen ziyaretçilerin akını durmak bilmiyor ve birçoğu saygılarını sunmak için duruyor. Yakınlarda, komutan Tahsin bizi Anbar vilayetinden çivi gibi sert bir IŞİD karşıtı savaşçıyla tanıştırıyor; kendisi şu anda bir Iraklı kebap tezgahını denetliyor ve “İmam Hüseyin'in ruhuna uygun olarak” ücretsiz lezzetli yemekler yapıyor.
Gece Bağdat'a geri uçan pilot, Hazreti Abbas Türbesi'nin göz kamaştırıcı ışıkları etrafında daireler çiziyor - Binbir Gece Masalları'nın remiksine layık bir gösteri. Daha sonra türbe yönetimi 21,4 milyon ziyaretçinin Erbain için Kerbela'ya geldiğini doğrulayacaktır.
El-Sudani ile tanışma
Başbakan Sudani yabancı konukları özel bir toplantı için Bağdat'ın koruma altındaki Yeşil Bölge'sinde, Saddam döneminden kalma o meşhur mermer saraylardan birinde kabul ediyor.
Soğukkanlı, sakin ve ağırbaşlı bir şekilde sadece Filistinlilerin içinde bulunduğu kötü durumdan değil, istikrarlı bir ulus vizyonundan da bahsediyor ve “Önce Irak” politikasını detaylandırıyor. Sürdürülebilir kalkınma; eğitim ve yeni teknolojiye yatırım; egemenliğin teyidi; ve dış politikada ABD, AB, Rusya, Çin ve Arap/Müslüman ortaklarla hokkabazlık yaparak son derece dikkatli bir dengeleme hareketi.
Irak'ın bir sonraki aşamaya geçmesi ve BRICS'e katılmak için başvuruda bulunması öneriliyor. Başbakan Sudani usulüne uygun olarak not alır.
Mesaj açıktır: Irak nihayet istikrar ve normalleşme yolundadır. Daha önce bir hükümet yetkilisi şu gözlemde bulunmuştu: “DAEŞ [IŞİD] bizi uzun yıllar geriye götürdü. Aksi takdirde çok daha fazla ilerleme kaydedebilirdik.”
Başbakan'ın başdanışmanlarından Dr. Hüseyin Allavi'ye göre IŞİD en iyi ihtimalle Suriye-Irak çölünün sınırlarında yerel aşiretler tarafından korunan birkaç yüz savaşçıya indirgenmiş durumda. ABD'nin abartma çabalarına rağmen tehdit nihayet kontrol altına alınmış görünüyor.
Ancak Allavi'yi asıl heyecanlandıran “Önce Irak” politikasının sonuçları ve önündeki bir dizi yatırım olasılığı. Örneğin enerji konusunda Çin, Irak'ın petrol üretiminin neredeyse yarısını satın alıyor; birçok petrol sahasında önde gelen bir işletmeci; ve hatta okullar için petrol gibi projelerle çeşitlendirerek Bağdat'a eğitim cephesinde yardımcı oluyor.
Irak, Çin'in Batı Asya'daki iddialı, trilyonlarca dolarlık Kuşak ve Yol Girişimi'nin (BRI) ön saflarında yer alıyor. Temel odak noktası 17 milyar dolarlık Stratejik Kalkınma Yolu: Basra'dan Batı Avrupa'ya uzanan, 2028'e kadar tamamlanacak ve nihayetinde BRI'ye bağlanacak bir ulaşım koridoru - sonuçta mevcut Süveyş yolundan çok daha ucuz ve hızlı olduğu kanıtlanacak bir güzergah.
Ebu Hanife Camii'ne yapılacak bir ziyaret Yeni Bağdat'ın gelişini müjdeler. Burası 2003 yılında, Saddam Hüseyin'in Tahrir Meydanı'ndaki heykelinin ABD tarafından yıkılmasından sadece dokuz gün sonra, ilk büyük işgal karşıtı Sünni-Şii yürüyüşünün başladığı yerdir. Bombalanan minare yeniden inşa edildi, cami şu anda kusursuz durumda ve değerli Sufi objelerinin yer aldığı bir ek bina bir Türk kültür vakfı tarafından desteklendi.
Medeniyetin beşiği yavaş ama emin adımlarla yeniden doğuyor.
Pepe Escobar
The Cradle