İNTİZAR - ABD Başkanı Joe Biden'ın İsrail Başbakanı Naftali Bennett ile Pazar günü yaptığı görüşme, birden fazla nedenden dolayı son derece önemli. Bu, Biden'ın Bennett ile dört hafta içinde yaptığı ikinci telefon görüşmesi oldu. 30 Mart'ta Biden, İsrail'deki üç ayrı şehirde 11 kişinin hayatını kaybettiği ... saldırıların ardından "en derin taziyelerini" iletmek için aradı.
Onun araması, bu kez, ABD dışişleri ve savunma bakanlarının Pazar günü Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı ile yaptığı ortak toplantıyla aynı zamana denk geldi; bu, Washington'ın Rusya ile çatışmada çıtayı yükselttiğini ve çatışmada bir kaymaya işaret ettiğini ve ilk endişelerden sonra çatışmanın daha derinlerine inmeye hazır olduğunun sinyalini verdiğini gösteriyordu.
ABD ve NATO müttefikleri, Ukrayna'ya daha ağır teçhizat ve daha gelişmiş silah sistemleri sağlamaya hazır olduklarını gösteriyorlar. Savunma Bakanı Austin, Kiev ziyaretinden sonra Polonya'da gazetecilere verdiği demeçte, Ukrayna'nın doğru ekipmana sahip olması halinde Rusya'ya karşı savaşı kazanabileceğini söyledi. "Kazanabileceğimize inanıyoruz, doğru ekipmana, doğru desteğe sahiplerse kazanabilirler” dedi.
Kiev'deki yetkililer daha önce ABD'den acilen ihtiyaç duydukları füzesavar ve uçaksavar sistemlerini içeren bir silah listesi hazırlamıştı. Ukrayna'nın daha önce İsrail'den, Rusya'ya karşı kullanmak için ünlü “Demir Kubbe” füzesavar sistemi ve meşhur Pegasus casus yazılımı da dahil olmak üzere gelişmiş silahlar aradığı biliniyor. Ancak İsrail, Suriye'deki İran hedeflerine yönelik operasyonları sırasında Moskova ile zımnen çatışma önleme tedbirlerini tehlikeye atma korkusu nedeniyle Ukrayna'nın beklentilerine cevap vermek istemedi.
Bununla birlikte, İsrail Rusya'nın özel operasyonuna karşı tarafsızlığından vazgeçip Moskova'yı savaş suçları işlemekle suçlayınca, son iki hafta içinde işler çarpıcı biçimde değişti. Biden'ın Bennett ile görüşmesi, Rusya-İsrail ilişkilerinin düşüşe geçmesiyle gerçekleşti. İlginç bir şekilde, Beyaz Saray bildirisi, Biden'ın İsrail'in Demir Kubbe sistemine yönelik sivri bir referansını işaret etti.
Hem Beyaz Saray'ın bildirisi hem de Bennett'in ofisinden yapılan açıklama İran çevresindeki durumdan bahsetti. İsrail'in Ukrayna ihtilafında Rusya'ya karşı tutumundaki ani açıklanamayan değişimin, İran'a yönelik yaptırımların kaldırılması konusunda Biden Yönetimiyle bir tür modus vivendi tarafından tetiklendiği tamamen düşünülebilir.
İsrail, Biden yönetiminin İran'ın İslam Devrim Muhafızları ordusunun (IRGC) Washington'un terör grupları izleme listesinden çıkarılması talebini kabul etmesini önlemek için elinden gelen her şeyi yapıyor. İsrail açıklamasında Devrim Muhafızları meselesinin tartışıldığına değinilmedi, aynı zamanda Bennett'in şu sözleri aktarıldı: “İsrail'in gerçek bir dostu olan ve güvenliğini önemseyen Başkan Biden'ın Devrim Muhafızları'nın terör örgütleri listesinden çıkarılmasına izin vermeyeceğinden eminim. İsrail bu konudaki tutumunu netleştirdi: "Devrim Muhafızları dünyanın en büyük terör örgütüdür". Biden, Bennett'in "önümüzdeki aylarda" İsrail'i ziyaret etme davetini kabul etti.
Tüm Batı Asya coğrafyasında, İsrail'den başka, ABD'nin bugün Rusya'ya karşı bir müttefik olarak güvenebileceği tek bir ülke bile yok. Açıkçası, Batı Asya'daki güvenlik iklimi, Biden Yönetimi'nin JCPOA ile ilgili müzakerelere bu noktada sırtını dönmesi durumunda olağanüstü bir şekilde değişecektir. Beyaz Saray bildirisinde, Biden ve Bennett'in "İran ve vekillerinin yarattığı tehdit de dahil olmak üzere ortak bölgesel ve küresel güvenlik zorluklarını" tartıştığı vurgulandı.
Washington'da, Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Demokrat Senatör Bob Menendez ile birlikte hareket eden güçlü bir lobi, İran'la herhangi bir anlaşmaya karşı çıkıyor. Bu lobiciler, İran'ın nükleer programını hızla tırmandırmaya devam etmesi ve balistik füzelerinin ve bölgesel politikalarının pazarlık konusu olmadığını açıkça ortaya koymasıyla birlikte, ABD'nin KOEP'ten kurtarabileceği çok az şey kaldığını savunuyorlar.
ABD Senatosu Silahlı Kuvvetler Komitesi'nde konuşan ABD Genelkurmay Başkanı General Mark Milley geçtiğimiz günlerde şunları söyledi: "Kişisel görüşüme göre Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nün terör örgütü olduğuna inanıyorum ve Yabancı Terör Örgütleri listesinden çıkarılmasını desteklemiyorum." Yine Biden'a açık bir mektupta 70 ulusal güvenlik uzmanı, Devrim Muhafızları'nın yabancı terör örgütü listesinden çıkarılmasına karşı çıktı. Başka bir açık mektupta, 46 emekli ABD generali ve amiral devam eden nükleer anlaşmaya karşı çıktılar.
Başka bir açıdan bakıldığında, Avrupa Rusya'ya karşı bir petrol/gaz ambargosu planlamadığına göre, Washington artık İran'ın enerji ihracatına yönelik yaptırımları kaldırma baskısı altında değil. Ve her halükarda ABD, İran'ın Rusya'ya Batı yaptırımlarını yenmesi için bir can simidi sağlama olasılığının farkında olacak.
Bu arada Biden yönetiminin önceliği de Rusya'ya uygulanan ekonomik yaptırımlardan “Rusya'nın Gürcistan'ı tehdit etme, Moldova'yı tehdit etme ve Baltık müttefiklerimizi tehdit etme becerisinin nihayet geri çekilmesine” kayıyor. (Yakın tarihli bir röportajdan eski ABD Ordusu Avrupa Komutanı Ben Hodges'in sözlerini ödünç aldık)
Austin, yarın Almanya'daki Amerikan üssünde müttefik ülkelerden muadilleriyle uzun vadeli olarak Ukrayna'ya büyük ölçüde artan askeri tedarikin kapsamını görüşmek üzere kısa bir süre içinde bir toplantı çağrısında bulundu. Biden'ın bu toplantıdan hemen önce Bennett'i araması, ABD'nin İsrail'i Ukrayna'daki savaşta aktif bir katılımcı olmaya ikna etmiş olabileceğini ve bunun da Rusya'yı sıkıntıya sokabileceğini gösteriyor.
İsrail'i motive eden şey, Biden yönetiminin İsrail'in ABD-İran nükleer anlaşması konusundaki endişelerini gidermeye istekli olması olacaktır. Bu, Bennett'in Biden'ın İran'ın Devrim Muhafızları'nı terör izleme listesinden çıkarma talebini kabul etmeyeceğine dair “güvenini” açıklıyor.
Sonuç olarak, Tahran'ın artık yeni bir anlaşmayı kabul etmekten ya da taleplerine bağlı kalarak sonuçlarına katlanmaktan başka seçeneği kalmamış durumda. ABD, İran'ın kuşatma altındaki ekonomisi için elbette bir oyun değiştirici olacak olan yaptırımları kaldırmaya bu kadar yaklaşan Tahran'ın, eli boş dönmeyi iki kez düşüneceğini tahmin ediyor.
Biden'ın Bennett ile yaptığı görüşme, Tahran'a ABD'nin Viyana'daki müzakerelerin başarısız olması durumunda başka seçeneklere yönelmeye hazır olduğu mesajını veriyor.
MK BHADRAKUMAR
Indian Punchline