İNTİZAR - Son birkaç gündür, ABD ve bazı müttefikleri, silah alanında iddia edilen İran-Rusya işbirliğine ilişkin söylemlerini artırdılar.
Üst düzey Biden yönetimi yetkililerine atıfta bulunan NBC News Cuma günü, Tahran'ın Ukrayna'daki savaş için silah sağlaması karşılığında Rusya'nın İran'a "benzeri görülmemiş düzeyde" askeri ve teknik destek sağladığını iddia etti.
NBC'de yer alan habere göre: “Güçlendirilmiş ortaklığın bir parçası olarak Rusya, İran'a helikopterler ve hava savunma sistemleri dahil olmak üzere gelişmiş askeri teçhizat ve bileşenlerini sağlıyor olabilir. İlkbaharda İranlı pilotlar, bir Rus savaş uçağı olan Sukhoi Su-35'i uçurmak için Rusya'da eğitim aldılar ve yetkililer bunun İran'ın "önümüzdeki yıl içinde uçağı teslim almaya başlayabileceğini" gösterdiğini söylüyor."
İran ve Rusya henüz ABD'nin iddialarını doğrulamazken, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby açıkça İran ve Rusya'yı askeri işbirliğini derinleştirmekle suçladı. Kirby, iddia edilen istihbarat değerlendirmelerine atıfta bulunarak, Rusya'yı İran'a hava savunma sistemleri, helikopterler ve savaş uçakları da dahil olmak üzere, iki ülke arasındaki işbirliğini derinleştirmenin bir parçası olarak gelişmiş askeri yardım sağlamak için hareket etmekle suçladı.
Rusya'nın İran'a "ilişkilerini tam teşekküllü bir savunma ortaklığına dönüştüren benzeri görülmemiş düzeyde askeri ve teknik destek" sunduğunu söyledi.
CBS News'de yer alan bir habere göre: Kirby, Rusya ve İran'ın Ukrayna ihtilafı için Rusya'da bir insansız hava aracı montaj hattı kurmayı düşündüklerini, Rusya'nın İranlı pilotları Sukhoi Su-35 savaş uçağı konusunda eğittiğini ve İran'ın uçağı yıl içinde teslim alabileceğini söyledi.
İngiltere de benzer suçlamalarda bulundu.
İngiltere'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Barbara Woodward, Rusya'nın İran'dan yüzlerce balistik füze de dahil olmak üzere daha fazla silah almaya çalıştığını ve karşılığında Tahran'a benzeri görülmemiş düzeyde askeri ve teknik destek sunduğunu iddia etti.
Woodward, "Rusya şimdi yüzlerce balistik füze de dahil olmak üzere daha fazla silah elde etmeye çalışıyor" dedi ve ekledi, "Karşılığında Rusya, İran'a görülmemiş düzeyde askeri ve teknik destek sunuyor. Rusya'nın İran'a daha gelişmiş askeri bileşenler sağlama niyetinden endişe duyuyoruz, bu da İran'ın silah kapasitesini güçlendirmesine olanak tanıyacak.”
Bu iddialar, Fransa, Almanya ve İngiltere'nin BM Güvenlik Konseyi'ne, İran'ın Ukrayna'da kullanılmak üzere Rusya'ya insansız hava aracı sağladığı iddiasının, resmi olarak Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) olarak bilinen 2015 İran nükleer anlaşmasını onaylayan 2231 sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı'nın ihlali anlamına geldiğini iddia eden mektuplar göndermesinin ardından geldi.
İran, Avrupa mektuplarını reddetti. İran'ın BM Büyükelçisi Emir Said İrevani, Güvenlik Konseyi Başkanı ve BM Genel Sekreteri'ne İngiltere, Fransa ve Almanya'nın iddialarının yanlış olduğunu belirten iki mektup gönderdi. Fransa ve Almanya ortak mektup gönderirken İngiltere ayrı bir mektup gönderdi. Ancak her iki mektup da içerik olarak benzerdi.
Mektuplardan birinde Iravani, Fransa ve Almanya'nın "Ukrayna'da devam eden çatışma hakkında İran'a karşı yanlış ve tekrarlanan iddiaları seviyelendirmek için Birleşik Krallık temsilcisiyle (S/2022/908) bir kez daha umutsuzca çabaladığını" söyledi.
İrevani şunları ekledi: "Mektuplardaki asılsız iddialar, öncekilerle aynı ve açıkça uyumludurlar (S/2022/908, S/2022/771, S/2022/781, S/2022/782), söz konusu mektupların yazarlarının, belgesiz ve yanlış bilgilerin yayılması da dahil olmak üzere her türlü aldatıcı ve siyasi çabayı gösterdiklerini ve aynı zamanda yalanlara başvurduklarını ve Güvenlik Konseyi'nin 2231 (2015) sayılı Kararı ve Ek B'nin tamamen kusurlu, keyfi ve yanıltıcı yorumlarını ortaya koymaktadır. Bu karar ile Ukrayna'nın devam eden çatışmasında insansız hava araçlarının kullanımı arasında tamamen yanlış ve ilgisiz bir bağlantı kurmak. Bütün bunlar, ülkeme karşı asılsız iddialarını meşrulaştırmak ve siyasi gündemlerini ilerletmek için yapılıyor."
Batı'nın İran'a yönelik iddiaları, uzmanları Batı'nın İran-Rusya işbirliğine neden bu kadar takıntılı olduğunu sormaya sevk etti. Bazı gözlemciler, bu saplantının sebebinin, İran ve Rusya'nın Çin ile birlikte Batı hakimiyetindeki dünya düzenini değiştirebilecek bir ittifaka doğru ilerledikleri yönündeki derin endişe olduğuna inanıyor.
İran ve Rusya, çeşitli nedenlerle büyük Batı yaptırımları altındalar, ancak Çin ile birleşirlerse küresel gücün odağını Asya'ya kaydırabilecek tamamlayıcı yeteneklere sahipler.
İran, Çin ve Rusya ile ilişkilerini güçlendirmeye istekli olduğunu zaten ifade etti. Çin ile ilgili olarak Tahran, Pekin ile iki taraf arasındaki ilişkileri yeni, stratejik bir düzeye taşıması beklenen 25 yıllık bir ortaklık planı imzaladı.
İran, Rusay ile de benzer bir plan üzerinde birlikte çalışıyor. Tahran ve Moskova birçok alanda işbirliğini derinleştirme niyetinde.
Mehran Şemsuddin
Tehran Times