İNTİZAR - Türk halkı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı üçüncü beş yıllık dönem için, daha doğrusu seçmenlerin çoğunluğu, "istikrar" ve "değişim"i, yani yönetimin istikrarını ve izledikleri bölgesel siyasi değişim politikasını, özellikle 2016 yazındaki başarısız askeri darbeden ve onun ABD askeri üssü "İncirlik"in bu darbenin planlanmasında, kışkırtılmasında ve uygulanmasında önemli bir rol oynadığını keşfetmesinden sonra birlikte cumhurbaşkanı seçti.
Bu, Kemal Kılıçdaroğlu ve koalisyon ortaklarının başını çektiği Türk muhalefetinin savunduğu 'değişim'den tamamen farklı. Bu, ABD'den ve onun önderliğindeki Batı ittifakından uzaklaşıp, Çin ve Rusya liderliğindeki, BRICS grubu ve Şanghay İşbirliği Örgütü'nü de içeren yeni dünya düzenine yönelmeyi gerektiriyor.
Bu, Erdoğan'ın liderliğindeki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) 2002'de iktidara ilk geldiğinde, ABD'nin onu sözde Arap Baharı tuzağına ve çeşitli Arap rejimlerini ve hükümetlerini devirmek için askeri müdahaleye çekmeden önce benimsediği yeni bölgesel ve ekonomik politikalara geri dönüş anlamına geliyor.
Erdoğan'ın önümüzdeki dönemde içeride ve bölgede ve uluslararası cephelerde mücadele etmesi gereken dört büyük sorunu var:
Birincisi, cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına yansıyan Türk toplumundaki dikey bölünmedir. Muhalefet, iktidar partisiyle aradaki farkı beş puanın altına indirerek büyük bir ilerleme kaydetti ve durumu istikrarsızlaştırmak için önümüzdeki aylarda art arda protestolar düzenlemeye başvurabilir.
İkincisi, yüksek enflasyon (%55 civarında), liranın değer kaybetmesi (dolar karşısında 20 kattan fazla) ve yaklaşık yarım trilyon dolarlık dış borç ile ülkenin karşı karşıya olduğu ekonomik krizdir.
Üçüncü zorluk, göç sorunu ve 3,5 milyon Suriyeli mülteci de dahil olmak üzere yaklaşık altı milyon göçmenin varlığıdır. Muhalefet koalisyonu, milliyetçi aşırı sağa seslenmek için seçim kampanyasında bu konuyu başarıyla kullandı.
Dördüncü zorluk, son depremden sonra yeniden yapılanma ve mağduriyetlerin tazmin edilmesidir. Erdoğan'ın şimdiye kadar izlediği yaklaşım, zor durumdaki bölgelerdeki seçmenlerin %60'ının ona destek vermesinin de gösterdiği gibi, bir miktar ilerleme kat etmiş görünüyor.
Amerika'nın başkanlık seçimlerinde muhalefete oynadığı bahis büyük bir yenilgiye uğradı ve Türkiye'yi Çin ve Rusya'dan uzaklaştırmak ve tekrar ve tamamen Amerikan bağrına geri dönmek olan en belirgin hedefe ulaşamadı ve olan şey bunun tam tersi, yani Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu zaferle, Çin-Rusya eksenine açıklık politikalarını sürdürmek, Suriye ve İran komşularıyla ilişkileri güçlendirmek ve onları Arap Baharı olaylarından öncekine benzer veya daha büyük bir şekilde güçlendirmek için açık bir halk yetkisi elde etti.
Türkiye ve Suriye dışişleri ve savunma bakanları arasında son zamanlarda Rusya ve İran'ın sponsorluğunda gerçekleştirilen toplantı turlarının her düzeyde Türkiye-Suriye uzlaşmasının temellerini attığı bir sır değil.
İki hafta önce Şam'daki özel evinde dört saat boyunca görüştüğüm Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunu kazanacağından emindi ve şu anda tüm Arap muhalifleriyle "sıfır sorun" politikasını benimseyen ve Türkiye ile yeni bir sayfa açmayı dört gözle bekleyen Suriye cumhurbaşkanının, Türk muhalefetinin çoğuna güvenmediğini ve ABD ile yakın ilişkileri ve Rusya-Çin-İran ittifakına karşı tutumu nedeniyle liderleriyle ihtiyatlı davrandığını hissettim ve bu da Başkan Esad'ın yanıt vermemesini açıklıyor. Bu nedenle Esad, Türk muhalefetiyle, Kılıçdaroğlu'nun ya da liderliğini yaptığı altı partili ittifaktan bir heyetin seçimlerden önce Şam'ı ziyaret etme arzusu ve Suriyeli mültecilerin geri dönüşünü kolaylaştırmak ve hızlandırmak karşılığında yeniden yapılanma sürecine katılmayı ve Suriye'ye tazminat ödemeyi içeren cazip tekliflerine kulak asmadı.
Moskova'nın Suriyeli ve Türk bakanların katılımıyla gerçekleştirdiği dörtlü toplantılarla varılan gizli mutabakatların ön sıralardında yer alan kilit madde, Suriye cumhurbaşkanının güvence altına aldığı cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandıktan sonra Türk güçlerinin Suriye topraklarından çekilmesine yönelik Rusya-İran garantileridir.
Belki de Rusya ve İran cumhurbaşkanlarının da katılacağı bir Suriye-Türkiye cumhurbaşkanlığı zirvesi, Türkiye'nin askerlerini geri çekmeye başlama ve sınır güvenliğine ilişkin 1998 Adana Anlaşması'na geri dönme sözünü yerine getirmesi durumunda bunu takip edebilir. Bunlar, Rusya'nın en güçlü müttefiklerinden biri ve ABD'nin en büyük düşmanlarından biri haline gelen Erdoğan'ın sadece kararlı değil, aynı zamanda hevesli göründüğü tarihi bir uzlaşmanın ikiz sütunları olacaktır. Umduğu sonuçlar arasında Suriyeli mültecilerin anavatanlarına dönüşleri ve Türk ekonomisini desteklemek için Körfez yatırımlarının akını yer alıyor.
Kuzey Afrika'da Cezayir, Tunus ve Libya'ya ek olarak Suriye, Suudi Arabistan, İran ve Mısır ile daha güçlü bir doğu yönelimi ve gelişmiş ilişkiler ile şekillenmekte olan Yeni Türkiye, seçim öncesi Türkiye'den çok farklı olacaktır.
Abdulbari Atvan
Rai Al Youm