İNTİZAR - ABD yaklaşık on yıllık işgalin ardından 2011 yılında Irak'taki güçlerini geri çekti ancak 2014 yılında IŞİD terör örgütünün ortaya çıkması Washington'a "IŞİD karşıtı uluslararası koalisyon" adı altında güçlerini bu ülkeye yeniden konuşlandırmak için yeni bir bahane verdi. Halihazırda yaklaşık 2,500 Amerikan askeri IŞİD'le mücadele bahanesiyle Irak'ta konuşlanmış durumda ve burada 11 askeri üs işletiyor.
Aslında şu nokta göz ardı edilemez ki, ABD, Irak'ta IŞİD'in direniş güçleri tarafından imha edilmesinin ardından, İran'ın Irak'ta daha derin nüfuzunu engellemek ve ülkenin iç işlerine müdahale etmek amacıyla güçlerini ülkede tutmaya karar vermişti. Bir diğer önemli nokta ise Amerikalıların bölgedeki terörist grupların kalıntılarına silah desteği vererek bölgeyi istikrarsızlaştırmaya ve ana müttefikleri İsrail rejiminin güvenliğini satın almaya çalıştıkları gerçeğidir. Aslında bu iki nokta Amerika'nın Irak'ta kalması için güçlü bir motivasyon olarak görülebilir. Gazze krizinin patlak vermesi ve Halk Seferberlik Güçleri'nin (HSG) üst düzey komutanlarından Ebu Bagher el-Saadi ile güçlü El-Nuceba grubu ve HSG operasyonlarının komutan yardımcısı Ebu Tağva'nın öldürülmesine yol açan direniş gruplarına yönelik Amerikan saldırılarının artmasıyla birlikte direniş grupları ile ABD arasındaki çatışma daha da şiddetlendi.
Bu durum, Amerikan güçlerinin sınır dışı edilmesi talebinin bir kez daha Irak'ta kamuoyunun ve siyasi çevrelerin önceliği haline gelmesine neden oldu ve Başbakan Muhammed Şii El Sudani hükümetini tepki göstermeye ve "bu saldırganlığa karşılık vermek için gerekli tüm yasal önlemleri alacağız ve Washington'a karşı Güvenlik Konseyi'nde dava açacağız" açıklamasını yapmaya zorladı.
Son dönemde parlamento, bu kararın bir an önce uygulanması için merkezi hükümet üzerindeki baskıyı arttırmıştır. Bu bağlamda Irak'ta ortak bir komite oluşturuldu ve Irak ile ABD arasında Irak'taki koalisyon varlığının sona erdirilmesine yönelik ikili görüşmelerin ilk turu bu yılın Şubat ayında başladı. Irak, bu görüşmelerin amacının ABD liderliğindeki askeri koalisyonun kendi topraklarındaki faaliyetlerine son vermek olduğunu açıkça belirtmiştir.
Bağdat'tan yapılan açıklamanın bir bölümünde şu ifadelere yer verildi: "Askeri uzmanlar, uluslararası koalisyonun Irak'ta DAEŞ'e (IŞİD) karşı yürüttüğü askeri misyonun, başlamasından on yıl sonra ve Irak güvenlik ve askeri güçleriyle ortaklaşa yürüttükleri başarılı görevin ardından sona ermesini izleyecekler." Aljazeera, Bağdat-Washington görüşmelerini detaylandırdığı haberinde Washington'un ortak komisyonun bir parçası olarak askeri ve savunma uzmanlarından oluşan bir "görev gücü" kurulması konusunda Bağdat ile anlaştığını duyurduğunu yazdı. Bağdat, görüşmelerin ABD varlığının sona erdirilmesi için bir takvim belirlenmesine yol açmasını bekliyor. Ancak Pentagon, ABD ve Irak yüksek askeri komisyonunun son toplantısının çekilme konusuyla hiçbir ilgisi olmadığını söylüyor.
2020 yılında İranlı General Kasım Süleymani ve Iraklı Ebu Mehdi el-Mühendis'in Bağdat Uluslararası Havalimanı'nda öldürülmesinden üç gün sonra Irak Parlamentosu, hükümetten uluslararası koalisyon güçlerinden güvenlik yardımı talebini geri çekmesini talep eden bir yasa çıkardı. Tasarıya göre hükümet, yabancı güçlerin varlığına son verecek adımlar atmaya ve Irak deniz, kara ve hava sahasını herhangi bir başlık altında kullanmalarına izin vermemeye yönlendirildi.
Direniş grupları parlamento tasarısının uygulanmasını vurguluyor
Irak'taki direniş grupları, 2020 tasarısına göre ABD güçlerinin Irak'tan çekilmesi gerektiğini birçok kez yineleyerek, tasarı kabul edilmediği sürece ülkenin çeşitli bölgelerinde kendilerine yönelik saldırıların devam edeceği uyarısında bulundu. Merkezi hükümetin, bu ciddi meydan okumayı sona erdirmek için danışmanlık yardımı gibi başlıklar altında ABD varlığını savunmaktan vazgeçmesi ve onları gayrimeşru ilan etmesi gerektiğini savunuyorlar.
Arap medyası, ABD varlığına karşı çıkan önemli bir güç olan Irak'taki Asaib Ehl-Hak'ın genel sekreteri Kays Hazali'nin, Amerikalıların Irak ve Suriye sınırlarında bir tampon bölge oluşturmaya çalıştığını söylediği bir makalesine yer verdi.
"Amerikan güçlerinin yerine 2.500 askerin daha yerleştirilmesi konusunda ayrıntılı bilgiye sahibiz" dedi
Bu arada ilginç bir nokta da Batı medyası tarafından dile getiriliyor. Örneğin Politico, ABD'nin Iraklı ve Suriyeli yetkililerle oynadığını yazdı. Site ayrıca ABD hükümet yetkililerinin, ABD Başkanı Joe Biden'dan Irak ya da Suriye'den çekilme yönünde yakın bir talimat gelmediğini söylediğini aktarıyor.
Irak'taki Amerikan askeri varlığıyla ilgili olarak siyasi uzmanların ve gözlemcilerin üzerinde uzlaştığı bir konu, Amerika'nın Irak'tan çekilmesinin hemen olmayacağı yönündedir. Bölge uzmanları ABD'nin Irak'tan çekilmeyeceğini ancak deri değiştireceğini düşünüyor. Başka bir deyişle, varlığının etiketini değiştirecektir. Örneğin 2014'te varlığının bahanesi IŞİD'le mücadeleydi, şimdi ise Irak'la askeri işbirliğini geliştirerek tek bir şeyi güvence altına alıyor: Irak'ta kalmak.
Sonuç olarak, ABD'nin Irak'ın jeopolitik konumu, enerji rezervleri, İran'ın siyasi ve askeri dayanaklarını kontrol altına almak, Irak, Suriye ve Filistin'deki direniş güçlerini zayıflatmak ve Irak Kürdistan bölgesi gibi İsrail'in müttefiklerine lojistik destek sağlayarak İsrail'in konumunu güçlendirmek ve Batı Asya ülkelerini istikrarsızlaştırmak gibi bir dizi nedenden ötürü Irak'ı kendi başına kolayca terk etmeyeceği sonucuna varılabilir. Tahmin edilebileceği üzere, ABD ile geri çekilme görüşmelerinin sonuçlanması Sudani hükümetinin ömrünü aşacak ve bu durum gelecek hükümetlerin takıntısı olmaya devam edecektir. Belki de Gazze savaşı Amerikalılara bölgedeki direniş güçlerini kontrol altına almak maksadına dönük daha büyük bir neden verecektir.
Al Waght