Kurbağa haşlanıyor: İran'ın stratejik sabrı İsrail'i baskı altına alıyor
İran'ın sabırlı ama aslında kasıtlı misilleme stratejisi, İsrail'in savunmasını alt etmeden önce askeri, ekonomik ve enerji zaaflarını kullanarak ona baskıyı istikrarlı bir şekilde artırmaktır.
İNTİZAR - İsrail'in Temmuz ayı sonunda Tahran'ın merkezinde Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye'yi hedef alan suikastından bu yana İran'ın stratejik olarak nasıl bir misilleme yapacağı konusunda spekülasyonlar artıyor.
İslam Cumhuriyeti'ndeki bazı yetkililer İsrail'in üst düzey yetkililerine ulaşarak sert bir karşılık verecekleri sözünü verdi, hatta ülkenin Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney “Onun kanının intikamını almayı görevimiz olarak görüyoruz” dedi.
Kurbağayı kaynatmak: Bir yıpratma savaşı
Durum ortaya çıktıkça, İran'ın çalışma tarzına aşina olmayanlar için Tahran'ın gelişigüzel ya da hızlı hareket etmeyeceği netleşti. Bunun yerine, bölgenin Direniş Ekseni'nin toplu tepkisi ölçülü ve stratejik olacaktı, hatta bazı yetkililer İran'ın çok gecikmeli bir tepki vereceğini öne sürdü.
Devrim Muhafızları sözcüsü Ali Muhammed Naini geçen ay “Zaman bizim lehimize ve bu yanıt için bekleme süresi uzun olabilir” demişti. Dönemin Dışişleri Bakan Vekili Ali Bagheri Kani de benzer şekilde İran'ın “doğru zamanda” ve “uygun” şekilde misilleme yapacağını söyledi.
İran'ın Nisan ayında Şam'daki konsolosluğuna yapılan saldırılara karşılık olarak ticaret devletine yönelik misilleme saldırılarının ardından, STK Avaaz'ın Kampanya Direktörü Fadi Quran sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda İran'ın tepkisi ile Stanford Üniversitesi'nde katıldığı bir askeri strateji eğitimi arasında paralellik kurdu. ABD'nin hayalet jetinin yeteneklerini ortaya çıkarmasına benzer şekilde, İran'ın Nisan ayında konvansiyonel silahlar kullanmasının Tel Aviv'i füze savunma sistemlerini ifşa etmeye zorladığını ve İran'a gelecekteki saldırıları için değerli istihbarat sağladığını söyledi. Ayrıca şunları da kaydetti:
Netanyahu ve İsrail hükümeti, Amerika'yı çekebilecekleri hızlı, sıcak ve acil bir savaşı tercih ediyor. İranlılar ise İsrail'i caydırma kabiliyetinden yoksun bırakan ve Araplar ve ABD için sahip olunması çok maliyetli bir müttefik haline getiren daha uzun süreli bir yıpratma savaşını tercih ediyor.
Quran'ın yorumları İran, İsrail ve ABD'nin dahil olduğu gölge savaşın kritik ancak genellikle gözden kaçan bir yönüne ışık tutuyor: İran ve müttefiklerinin düzensiz bir savaştaki gerçek stratejik hedefleri.
İran'ın İsrail'e doğrudan misillemesinden birkaç ay önce, Irak direniş grubu Kataib Hizbullah tarafından Ürdün-Suriye sınırındaki ABD askeri karakolu Tower 22'ye düzenlenen ve üç ABD askerinin ölümü ve 35'inin yaralanmasıyla sonuçlanan bir saldırı oldu.
Haniye'nin suikastından günler önce de Ensarullah'a bağlı Yemen ordusu Tel Aviv'deki ABD büyükelçiliği yakınlarında bir insansız hava aracı saldırısı düzenleyerek bir İsraillinin ölümüne, 10'unun da yaralanmasına neden oldu.
Her iki saldırı da İran'ın İsrail'deki hayati güvenlik, askeri ve enerji altyapısını hedef almayı içeren kapsamlı stratejisine uyuyor. Bu taktikler sadece işgal devletinin kaynaklarına zarar vermek için değil, aynı zamanda en iyi şekilde bilişsel savaş olarak tanımlanabilecek bir şekilde hükümeti ve halkı sürekli panik dalgaları göndermek için tasarlanmıştır.
İsrail'in enerji güvenliğini baltalamak
İsrail'in gaz platformlarına, özellikle de elektrik üretiminde kullanılan gazın yaklaşık yüzde 70'ini sağlayan Tamar, Karish ve Leviathan'a olan bağımlılığı, bu tesisleri son derece savunmasız bırakıyor. İsrailli bir enerji yetkilisinin söylediği gibi, “Gaz platformları hassastır ve bir platform aktif olduğunda saatli bir bombaya dönüşebilir.”
İsrail'in stratejik limanlarının ya doğrudan işgal yoluyla ya da komşu ülkelerle ittifaklar yoluyla özellikle Babülmendep Boğazı üzerinden kontrol edilmesi Tel Aviv için başka bir endişe alanıdır.
Kızıldeniz'in girişi küresel ticaret için hayati önem taşıyor ve son olaylar bunun İran'ın stratejisindeki bir başka savaş alanı olduğunu gösterdi. Yemen'in çatışmaya dahil olması ve İsrail limanlarına giden ticari gemileri engelleme kabiliyeti İsrail ekonomisini ciddi şekilde etkiledi.
Örneğin, Kızıldeniz'in ablukaya alınması, CEO'su Gideon Golbert'e göre İsrail'in Eilat limanındaki nakliye trafiğinde yüzde 85'lik bir düşüşe neden oldu. Ticaretteki bu keskin düşüş önemli mali kayıplara yol açtı ve sonuçta limanı iflasa ve kapanmaya zorladı. İsrail gemilerine yönelik saldırılarla birlikte bu abluka sadece İsrail için değil, aynı zamanda dünyanın en önemli deniz koridorlarından biri üzerinden yapılan küresel ticaret için de büyük bir tehdit oluşturuyor.
İran'ın diplomatik duruştan askeri duruşa geçişi
Haniye'nin öldürülmesinin ardından İsrail olayı gizli bir güvenlik operasyonu olarak göstermeye çalıştı ancak İran bunu egemenliğini ihlal eden ve misilleme gerektiren açık bir askeri saldırı eylemi olarak gördü.
İran ilişkileri uzmanı Ahmed Faruk, The Cradle'a verdiği demeçte İran'ın vereceği karşılıkta daha geniş jeopolitik etkileri göz önünde bulundurması gerektiğini ancak kısa ve orta vadede diplomasinin daha büyük bir rol oynayabileceğini söylüyor. Uzun vadede ise Tahran'ın askeri duruşu, özellikle de nükleer caydırıcılık potansiyelinin daha keskin bir şekilde ön plana çıkmasıyla, önemli ölçüde değişebilir. İran'ın nükleer programını çevreleyen belirsizlikten çıkması ve nükleer kapasiteye doğru ilerlemesi bölgenin stratejik dinamiklerini dönüştürebilir.
İşgal devleti için en tehlikeli senaryolardan biri, İran'ın vereceği cevabın tüm bölgesel müttefiklerini koordineli ve uzun süreli çok cepheli bir çatışmaya dahil etmesi olasılığıdır. İsrail'in siyasi ve askeri kurumları arasında, özellikle de Lübnan sınırındaki kuzey Yahudi yerleşimleriyle ilgili iç bölünmelerin artması ve hükümetin Hamas'la ateşkes anlaşmasına varmayı inatla reddetmesi nedeniyle durum giderek daha tehlikeli bir hal alıyor.
İsrail'in Gazze'de bir yılını doldurmak üzere olan uzun süreli mücadelesi kayda değer bir stratejik zafer getirmezken, işgal devleti kayıplar, küresel kınama ve halkın savaşa karşı artan hoşnutsuzluğu nedeniyle sarsılıyor.
Bu iç baskılar, dış tırmanma tehdidiyle birleştiğinde İsrail'i kritik bir kırılma noktasına doğru itiyor. İsrailliler arasındaki yaygın kanı, hem güneyden hem de kuzeyden sürekli saldırı tehdidi altında yaşamaya ve hatta yaygın enerji kesintileri ihtimaline daha fazla dayanamayacakları yönünde. Ve İran'ın misillemesi olmadan geçen her gün bu baskı daha da artıyor.
Muntadher Al Attiyah