İNTİZAR - Suriye'nin bildiğimiz ani ve hızlı sonunu tanımlayan kısa manşet: Eretz İsrail yeni-Osmanlıcılıkla tanışıyor. Alt başlık? Batı için bir kazan-kazan ve Direniş Ekseni'ne karşı ölümcül bir darbe.
Ancak hala yaygın olan Amerikan pop kültüründen alıntı yapacak olursak, belki de baykuşlar göründükleri gibi değildir.
Eski Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın teslim olmasıyla başlayalım. Katarlı diplomatlar, Esad'ın önceki günlerde Halep'ten başlayarak hızla güneye, Hama ve Humus'a yönelen ve Şam'ı hedef alan büyük bir askeri saldırı başlatan silahlı muhaliflerle iktidarın devri konusunda müzakere etmeye çalıştığını söylüyorlar. Geçtiğimiz hafta sonu Doha'da Rusya, İran ve Türkiye arasında kapalı kapılar ardında, Suriye'yi silahsızlandırmaya yönelik can çekişen “Astana süreci”nin son rötuşları sırasında ayrıntılı olarak tartışılan konu buydu
Güç devri görüşmeleri başarısızlıkla sonuçlandı. Bu nedenle Esad'a Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından Moskova'da sığınma teklif edildi. Bu da hem İran'ın hem de Rusya'nın Doha'dayken neden anında terminolojiyi değiştirdiğini ve militan olmayan reformistleri devleti boydan boya kesen silahlı aşırılık yanlılarından ayırmak amacıyla “meşru muhalefet”ten bahsetmeye başladığını açıklıyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov - vücut dili öfkesi hakkında her şeyi anlatıyor - kelimenin tam anlamıyla “Esad, BM listesinde yer alan meşru muhalefetle müzakere etmelidir” dedi.
Çok önemli: Lavrov, Türk Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından finanse edilen, Katar tarafından silah sağlanan, NATO ve Tel Aviv tarafından tam destek verilen Selefi-cihadi ya da Rent-a-Jihadi çetesi Heyet Tahrir el-Şam'ı (HTŞ) kastetmiyordu.
Doha'daki cenaze töreninden sonra yaşananlar oldukça karanlıktı, bu da Batı istihbaratının uzaktan kumandalı bir darbesi olduğunu, yıldırım hızıyla geliştiğini ve iç ihanet raporlarıyla tamamlandığını düşündürüyordu.
Astana'nın orijinal fikri Şam'ı güvende tutmak ve HTŞ'yi Ankara'nın yönetmesini sağlamaktı. Ancak Esad, BAE ve Suudi Arabistan'daki yeni keşfettiği Arap lider dostları aracılığıyla NATO'dan gelen yüce vaatlere inanarak çoktan ciddi bir stratejik hata yapmıştı.
Suriyeli ve bölgesel yetkililere göre, Esad sonunda kendi konumunun ne kadar kırılgan olduğunu fark etti ve bölgedeki sadık müttefikleri İran ve Hizbullah'ın askeri yardımını geri çevirerek yeni Arap müttefiklerinin kendisini güvende tutabileceğine inandı.
Suriye Arap Ordusu (SAA) 13 yıllık savaşın ve acımasız ABD yaptırımlarının ardından darmadağın olmuştu. Lojistik, içler acısı bir yolsuzluğun kurbanı olmuştu. Çürüme sistemikti. Ama daha da önemlisi, pek çok kişi yabancı destekli terör gruplarıyla bir kez daha savaşmaya hazırlanırken, içeridekiler Esad'ın ordusunu saldırıya karşı koymak için hiçbir zaman tam olarak konuşlandırmadığını söylüyor.
Tahran ve Moskova son dakikaya kadar her şeyi denedi. Aslında Esad'ın başı 29 Kasım'da Moskova'ya yaptığı ve hiçbir somut sonuç elde edemediği ziyaretten bu yana zaten dertteydi. Şam yönetimi bu nedenle Rusya'nın Esad'ın siyasi çözüm müzakereleri konusunda daha önceki kırmızı çizgilerinden vazgeçmesi yönündeki ısrarını fiili bir sona işaret eden sinyal olarak değerlendirdi.
Türkiye: 'Bizim bu işle bir ilgimiz yok'
Esad, SAA'nın giderek zayıflamasını ve çöküşünü önlemek için hiçbir şey yapmadığı gibi, Suriye'yi yıllardır aralıksız bombalayan İsrail'i dizginlemek için de hiçbir şey yapmadı.
Son ana kadar Tahran yardım etmeye istekliydi: iki tugay Suriye'ye girmeye hazırdı ama konuşlandırılmaları en az iki hafta alacaktı.
Fars Haber Ajansı, Suriye yönetiminin terör tugaylarıyla savaşma konusundaki amansız motivasyon eksikliğinden, Esad'ın İran Dini Lideri Ali Hamaney'in Haziran ayından bu yana yaptığı ciddi uyarıları görmezden gelmesine ve diğer İranlı yetkililerin HTŞ ve yabancı destekçilerinin bir saldırı hazırlığında olduğuna dair uyarılarına kadar tüm mekanizmayı ayrıntılı bir şekilde açıkladı. İranlılara göre:
“Halep düştükten sonra Esad'ın iktidarda kalmaya niyeti olmadığı anlaşıldı ve biz de muhaliflerle diplomatik görüşmelere başladık ve askerlerimizin Suriye'den güvenli bir şekilde çıkmasını sağladık. SAA savaşmazsa biz de askerlerimizin hayatını riske atmayız. Rusya ve BAE onu görevi bırakmaya ikna etmeyi başardı, dolayısıyla bizim yapabileceğimiz bir şey yoktu.”
Rusya'nın Esad'ı görevi bırakmaya ikna ettiğine dair bir teyit yok: sadece 29 Kasım'da Moskova'da yapılan ve başarısızlıkla sonuçlanan toplantıyı yorumlamak gerekiyor. Ancak daha da önemlisi, Türkiye'nin HTŞ saldırısı hakkında altı ay öncesine kadar her şeyi bildiğine dair bir teyit var.
Ankara'nın versiyonu tahmin edilebileceği üzere karanlık: HTŞ onlara haber vermiş ve müdahale etmemelerini istemiş. Buna ek olarak Türk Dışişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanı-Halife Recep Tayyip Erdoğan'ın Esad'ı uyarmaya çalıştığını söyledi (Şam'dan bu konuda bir açıklama yok). Ankara, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan aracılığıyla yaptığı açıklamada, Kiralık Cihatçı saldırısını düzenlediğini ya da onayladığını kesin bir dille reddetti. Washington'dan Tel Aviv'e kadar herkesin Şam'ın düşüşünden pay çıkarmak için atağa geçmesiyle birlikte bundan pişman olabilirler.
Bu versiyona sadece NATO propaganda makinesi inanmaktadır; zira HTŞ yıllardır sadece Türkiye tarafından değil, aynı zamanda Suriye savaşı sırasında radikallere maaş ödediği ortaya çıkan ve savaşta yaralanan El Kaide savaşçılarının rehabilitasyonuna yardım ettiği bilinen İsrail tarafından da gizlice desteklenmektedir.
Tüm bunlar, dikkatle hesaplanmış bir CIA/MI6/Mossad kontrollü yıkım senaryosunun ağır basmasına yol açmaktadır. Bu senaryo, durmaksızın devam eden bir silahlanma akışı, Ukrayna'nın tekfircilere FPV kamikaze insansız hava araçlarının kullanımı konusunda verdiği eğitim ve Suriyeli üst düzey yetkililere rüşvet olarak verilen para dolu Samsonitler ile tamamlanmıştır.
Yeni Büyük Oyun yeniden yüklendi
Suriye'nin çöküşü klasik bir “Rusya'yı genişletme” vakası olabilir - ve aynı zamanda İran'ı Akdeniz'deki müttefiklerine (Lübnan ve Filistin direniş hareketleri) bağlayan çok önemli kara köprüsü söz konusu olduğunda. Tüm yüce “ortak gelecek topluluğu” söylemine rağmen Suriye'nin yeniden inşasına yardımcı olmak için kesinlikle hiçbir şey yapmayan Çin'e bir mesaj göndermekten bahsetmiyorum bile.
Jeo-enerji düzleminde ise, dokuz yıl önce analiz ettiğim üzere Suriye'ye yönelik savaşın temel nedenlerinden biri olan destansı Boru Hattıistan destanının çözümünün önünde artık hiçbir engel kalmadı: Avrupa'ya Rus gazına alternatif sağlamak üzere Suriye toprakları üzerinden Katar-Türkiye doğalgaz boru hattının inşa edilmesi. Esad bu projeyi reddetmiş, bunun üzerine Doha onu devirmek için Suriye savaşını finanse etmeye yardım etmişti.
Suudi Arabistan ve BAE gibi önemli Basra Körfezi ülkelerinin boru hattı inşa edilirse Katar'ın jeoekonomik yıldızlığını sevinçle kabul edeceklerine dair hiçbir kanıt yok. Öncelikle boru hattının Suudi topraklarından geçmesi gerekiyor ve Riyad buna artık sıcak bakmayabilir.
Bu yakıcı soru, Suriye kapısının kapanmasıyla birlikte Hizbullah'ın gelecekte nasıl silah tedarik edeceği ve Arap dünyasının Türkiye'nin Yeni Osmanlı olmaya çalışmasına nasıl tepki vereceği gibi bir yığın başka soruyu da beraberinde getiriyor.
Bir de BRICS'in ortak ülkesi Türkiye'nin BRICS'in önde gelen üyeleri Rusya, Çin ve İran'la doğrudan çatışması gibi çetrefilli bir durum var. Ankara'nın yeni dönüşü BRICS tarafından reddedilmesine ve Çin tarafından elverişli bir ticaret statüsü verilmemesine bile neden olabilir.
Her ne kadar Suriye'yi kaybetmenin Rusya ve Küresel Çoğunluk için yıkıcı olabileceği söylenebilirse de, şimdilik beklemede kalın. SSCB-Rusya'nın 1971'den beri işlettiği Tartus limanını ve Hmeymim hava üssünü kaybetmesi ve böylece Doğu Akdeniz'den çıkarılması durumunda Moskova'nın elinde farklı fizibilite derecelerine sahip yedek seçenekler olacaktır.
Cezayir (BRICS ortağı), Mısır (BRICS üyesi) ve Libya var. Hatta Basra Körfezi bile: bu arada, 25 Ocak'ta Moskova'da Putin ve İranlı mevkidaşı Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan tarafından resmen imzalanacak olan Rusya-İran kapsamlı stratejik ortaklığının bir parçası olabilir.
Sözde Kursk 2.0'ın sahnelenmesi karşısında Moskova'nın hazırlıksız yakalandığını varsaymak son derece naif bir yaklaşımdır. Sanki Rusya'nın tüm istihbarat unsurları - üsler, uydular, yer istihbaratı - bir grup Selefi-Cihatçının Büyük İdlib'de bir tank tümeniyle birlikte on binlerce kişilik bir ordu kurmasını aylarca incelememiş gibi.
Dolayısıyla oynanan oyunun klasik bir Rusya oyunu olması ve İran kurnazlığıyla birleşmesi oldukça makul. Tahran ve Moskova'nın, zaten zayıf düşmüş bir Esad'ı bir başka kanlı ve uzun süreli kara savaşında destekleme tuzağına düşerek -özellikle insan kaynakları açısından- neler kaybedeceklerini hesaplamaları uzun sürmedi. Yine de Tahran askeri destek, Moskova ise hava desteği ve sonuna kadar müzakere senaryoları sundu.
Şimdi tüm Suriye trajedisi - reformcu, azınlıkları kucaklayan cihatçı Ebu Muhammed El Culani liderliğindeki olası bir Şam Halifeliği de dahil olmak üzere - NATO/Tel Aviv/Ankara kombinasyonunun tüm yönetim sorumluluğuna düşüyor.
Suriye'nin son derece karmaşık aşiret, klan ve yolsuzluğa gömülü matriksinde yollarını bulmaya hazır değiller - 37 terör örgütünün magmasının şimdiye kadar sadece Esad'ı devirmenin küçük tutkalı tarafından bir arada tutulmasından bahsetmiyorum bile. Bu volkanın, en az birkaç yıl sürebilecek korkunç iç savaşlar şeklinde, kolektif yüzlerinde patlayacağı kesin.
Suriye'nin kuzeydoğusu ve doğusu, büyük ölçüde komünist ve seküler olan ABD-Kürt Rojava bileşimi tarafından kontrol edilmeyi reddeden, mafyatik planlarını her ne pahasına olursa olsun sürdürmeye kararlı çok sayıda yerel aşiretle zaten tam bir anarşiye saplanmış durumda. Bu aşiretlerden bazıları şimdiden Türk destekli Selefi-cihatçılarla yakınlaşmaya başladı. Diğer Arap aşiretleri bu yıl hem aşırılık yanlılarına hem de Kürt ayrılıkçılara karşı Şam'la güçlerini birleştirmişti.
Batı Suriye de İdlib'de olduğu gibi anarşi bölgesi olabilir: terör ve haydut şebekeleri, aşiretler, kabileler, etnik gruplar ve Esad tarafından yönetilen dini gruplar arasındaki kanlı rekabet, eski Başkan Muammer Kaddafi dönemindeki Libya'dan bile daha karmaşık bir panorama.
Baş Muhafızların ikmal hatlarına gelince, kaçınılmaz olarak gerilecekler - ve o zaman sadece İran tarafından değil, örneğin Türkiye/İsrail üzerinden NATO kanadı tarafından da Halifeliğe karşı döndüklerinde, ikincisinin suiistimalleri medyaya çok açık hale geldiğinde kaçınılmaz olarak yapabilecekleri gibi, onları kesmek kolay olacaktır.
Esad hanedanlığı Suriye'sinin geride bıraktıklarına ne olacağını kimse öngöremiyor. Milyonlarca mülteci geri dönebilir, özellikle de Washington'un kuzeydeki “Kürtleştirme” projesini korumak için yıllardır engellemeye çalıştığı Türkiye'den - ama aynı zamanda milyonlarca kişi de yeni bir Halifelik ve yeni bir iç savaş ihtimalinden korkarak kaçacaktır.
Bu kadar kasvetin arasında olası bir ışık huzmesi var mı? Geçiş hükümetinin lideri, yakın zamana kadar HTŞ yönetimindeki İdlib'de sözde Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin (SSG) başbakanı olan Muhammed El Beşir olacak. Elektrik mühendisi olan Beşir, 2021 yılında eğitimine bir derece daha ekledi: Şeriat ve hukuk.
Suriye'yi kaybetmek Filistin'i kaybetmek anlamına gelmemeli
Küresel Çoğunluk, görünüşte Direniş Ekseni'ne karşı neredeyse ölümcül bir darbe gibi görünen bu olayın yasını tutuyor olabilir. Ancak Rusya, İran, Irak ve hatta gürültülü bir şekilde sessiz kalan Çin'in NATO-İsrail-Türkiye destekli Selefi-cihadi vekil ordusunun galip gelmesine izin vermesine imkan yok. Kolektif Batı'nın aksine, onlar daha akıllı, daha sert, sonsuz derecede daha sabırlı ve önlerindeki Büyük Resmin hatlarını düşünüyorlar. Henüz çok erken; er ya da geç Batı destekli cihatçılığın Pekin, Tahran ve Moskova'ya sıçramasını önlemek için harekete geçecekler.
Rus dış istihbarat teşkilatı Sluzhba Vneshney Razvedki (SVR) şu anda 7/24 Suriye'deki, ezici çoğunluğu Özbek, Uygur, Tacik ve bir tutam da Çeçen'den oluşan büyük Selefi-cihatçı tugayın bir sonraki durağının neresi olacağını izliyor olmalı. Bunların sadece Orta Asya'yı değil Rusya Federasyonu'nu da “genişletmek” (ABD Think Tankland terminolojisi) için kullanılacağına şüphe yok.
Bu arada İsrail Golan'da aşırı zorlanacaktır. Amerikalılar ise Suriye petrolünü çalmaya devam edecekleri petrol sahalarının çevresinde kendilerini geçici olarak güvende hissedeceklerdir. Bunlar, Birinci BRICS Savaşını başlatanlara karşı ilk ortak BRICS misillemesinin başlaması için ideal iki enlemdir.
Bir de nihai trajedi var: Filistin. Şam'daki saygıdeğer Emevi camisinin içinde büyük bir komplo gerçekleşti. NATO-İsrail-Türk Kelle Kesen Ordusu şimdi Filistinlilere Gazze ve Kudüs'ü kurtarmaya geldiklerini vaat ediyor.
Oysa geçtiğimiz Pazar gününe kadar her şey “İsrail'i seviyoruz” şeklindeydi. Müslüman dünyasını ve Küresel Çoğunluğu kandırmak için tasarlanan bu halkla ilişkiler operasyonunun yöneticisi, bizzat El Şam Halifesi Culani'den başkası değildir.
Bu haliyle Şam'daki yeni rejim, tüm pratik amaçlar için Eretz İsrail'i ve Filistin soykırımını destekleyen ve tasarlayanlar tarafından desteklenecektir. Bu durum, bizzat İsrailli kabine yetkilileri tarafından dile getiriliyor: Tel Aviv ideal olarak Gazze ve Batı Şeria'daki nüfusu Suriye'ye sürmek istiyor, ancak tercih ettikleri yer Ürdün.
Şu andan itibaren odaklanılması gereken savaş budur. Hizbullah'ın merhum genel sekreteri Hasan Nasrallah, Suriye'yi kaybetmenin derin anlamını ısrarla vurgularken çok kararlıydı: “Filistin kaybedilmiş olur.” Buna izin vermemek her zamankinden daha fazla Küresel Direniş'e bağlı.
Pepe Escobar