Batı Cephesi:
Şimdi ise 2-3 ay öncesine kadar fazla aktif olmayan, fakat Hizbullah ve Suriye ordusunun 1.5 ay önce başlattığı temizlik operasyonuyla tekrar çatışmaların yoğunlaştığı batı cephesine bir bakalım.
Suriye ordusunun belki de en güçlü olduğu cephe. Tabi bu güce batı sınırında Hizbullah'ın büyük desteğini de katmak gerek. Tepe ve şehir savaşında bölgenin en iyilerinden diyebileceğimiz Hizbullah, Lübnan–Suriye sınırında özellikle Kalamun bölgesinde savaşın asıl ordusu olarak sahada bulunuyor.
Haritada belli olmasa da Kalamun'da büyük bir savaş sürüyor. Başka bir haritaya bakacak olursak gelişmeleri daha iyi anlayabiliriz:
Lübnan-Suriye sınırındaki bu sorunlu bölge 1 ay gibi kısa bir sürede bu hale geldi. Sarı kısımlar Hizbullah'ın ve Suriye ordusunun ele geçirdiği noktalar. Lübnan tarafında ise sadece Hizbullah'ın ele geçirdiği kısım diyebiliriz. Bu 1 aylık kısımda Kalamun'un Suriye tarafında kalan kısmının %80'i temizlendi, Nusra Cephesi ve diğer gruplar Suriye topraklarından çıkarıldı. Biraz daha kuzeyinde ise IŞİD'in elinde tuttuğu bölgeyi görüyoruz. Fakat önümüzdeki bir ay içerisinde buranın da temizleneceğini kuvvetle muhtemel.
Kalamun'dan biraz daha aşağıya inince Zabadani gözümüze çarpıyor. Şam kırsalındaki bu belde uzun zamandır Suriye ordusunun tam kuşatması altında. Uzun süredir operasyon yapılmıyor ve militanların teslim olması bekleniyor. Fakat bu gidişle en az bir yıl daha böyle kalacak gibi ya da Hizbullah ve Suriye ordusu Kalamun'dan sonra buraya yönelecektir.
Başkent: Şam
Biraz daha doğuya geçip Başkent Şam'a bakacak olursak uzun süredir cephelerin değişmediğini göreceğiz. Bölgede özellikle Ceyşü'l İslam (İslam Ordusu) diğer militanlara göre daha belirgin. Ordunun lideri konumundaki Zahran Alluş ise bu aralar Türkiye, İngiltere ve diğer ülkelerin istihbaratlarıyla görüşme halinde. Birkaç hafta önce İstanbul'daydı.
Şam'daki son durumu gösteren haritaya bakacak olursak, Doğu Guta ve Duma'nın yeşil renkli olduğunu, yani mevcut yönetim karşıtı militanların denetiminde olduğunu görebiliriz. Suriye ordusu tarafından tamamen çevrelenmiş bu bölgelerde çatışmalar sürüyor. Fakat bölgenin çok karışık ve sıkışık olması (Özellikle Cobar) mevzii kazanımını etkiliyor. Son 6 aydır iki tarafın da mevziilerinde büyük bir değişiklik yok. Neredeyse her binada, her katta bulunan keskin nişancılar ve makineli tüfekleri de unutmamak gerek. Eğer Suriye ordusu çevrelediği bu alanları tamamen temizlemek istiyorsa yüzlerce kaybı göze almalı. Aksi takdirde harita uzun süre böyle kalacak gözüküyor.
Suriye ordusu ise başkentte güvenliği sağlamada kararlı. Yaklaşık 60.000 asker Şam ve kırsalını koruyor. Güneyde Kuneytra, kuzeyde Kuseyr, doğuda Dumayr'dan başlayan güçlendirilmiş mevziler ve savunma hatlarının geçilmesi elbette kolay değil.
Kuneytra
Şam'ın güney batısına, Suriye'de savaş başlamadan önceki en önemli cepheye Kuneytra'ya bakalım:
Savaştan önce olası bir Suriye-İsrail ya da Lübnan-İsrail savaşında en önemli noktalardan birisi Kuneytra idi. İsrail'in işgalindeki Golan'ın hemen yanında olan Kuneytra'da Hem Suriye ordusunun hem de müttefiki Hizbullah'ın birer büyük birlikleri bulunmakta.
Üç ay önce Hizbullah ve Suriye ordusu Kuneytra'da büyük ilerleme kaydetmiş, fakat bir süre sonrası operasyonu durdurmuştu. Şu sıralarda ise Türkiye destekli Fetih Ordusu'na paralel olarak güneyde de militanlar birleşerek Kuneytra'ya saldırıyor. Saldırılar şiddetli şekilde devam ederken, yaralanan militanların bir kısmının İsrail'in Golan'daki sahra hastanelerinde tedavi edildiğini görüyoruz. Bu yazıyı hazırladığımız sıralarda da Kuneytra'da büyük çarpışmalar devam ediyordu. Şu an Suriye ordusuna bağlı olan Kuneytra Şahinleri Tugayı, Golan Tugayı ve Hizbullah birlikleri bölgeyi savunuyor.
Güney ve Güneybatı Cepheleri:
Bu cepheyi ise Ürdün ve Irak sınırı oluşturuyor. Öncelikle çatışmaların daha yoğun yaşandığı Dera hattından bahsedelim:
Dera hattı
Kesinlikle burası için Suriye'deki en ilginç cephelerden birisi diyebiliriz. En az İdlib ve Kuneytra kadar girintili, çıkıntılı olan bu cephede 6 ay öncesine kadar ordu taarruzu varken bu sıralarda militanlar saldırıyor.
Geçen hafta 52. Tuga'yı ele geçiren ÖSO birlikleri o günden beri Thalah hava üssüne yoğun saldırmasına rağmen büyük kayıplar vererek geri çekildi.
Havaüssünü Suriye ordusu ve Suveyda'dan gelen Dürzi milisler koruyor. Dürzi demişken küçük bir ekleme yapmak gerekir. Suriye'de yoğun olarak Suveyda'da bulunan Dürziler genel itibariyle bu güne kadar Suriye'deki savaşa duyarsız kaldı, fakat Suveyda doğudan IŞİD ve batıdan ÖSO saldırısına açık hale gelince silahlanma kararı aldı.
Yaklaşık 25.000 Dürzi milis silahlanarak ordu ile aynı saflarda savaşma kararı aldı. Bu kararı almasında Cumhuriyet Muhafızlarının Dürzi Komutanı İssam Zahreddin ve eski komutan Ebu Talal Nayıf'ın büyük etkisi oldu.
Bölgede savaş şiddetli şekilde devam ediyor.
Suriye'de Genel Durum/Genel Bakış:
Haritaya genel olarak baktığımızda en büyük alanın siyaha, yani IŞİD'e ait olduğunu görüyoruz.
Fakat bu noktaların % 80'ininde nüfus yoğunluğu çok düşük ve neredeyse tamamı çöl.
Bunun yanında petrol yataklarının yaklaşık %75'i IŞİD kontrolünde.
IŞİD Suriye'deki hemen her grupla çatışma halinde.Yakında YPG denetimindeki bölgeye ve Kuzey Halep kırsalına yeni bir IŞİD saldırı bekleniyor.
İkinci en büyük toprağın ise Suriye ordusu ve Suriye yönetiminde olduğunu görüyoruz. Nüfusun yaklaşık %75-80'i Suriye ordusunun kontrolündeki bölgelerde yaşıyor. Fabrikaların birçoğu ise Lazkiye'ye, Tartus'a ve Şam'a taşındı.
2015'e iyi başlayan ordu, özellikle İdlib ve Palmira kentlerinin düşmesiyle çok sayıda yerden geri çekildi, fakat ordunun İdlib kırsalına büyük bir operasyon başlatacağını şimdiden söyleyelim. Bunun yanında Humus doğusunda da orduya takviye yapılıyor. O bölgede de yeni bir operasyon bekleniyor.
Sarı ile temsil edilen YPG'nin ise Türkiye sınırında Kürt nüfusun bulunduğu noktalarda etkin olduğunu ve Kobane-Kamışlı arasında bir hat kurduğunu, ayrıca Halep'in kuzeybatısındaki Afrin'de de güçlü bir savunma hattıyla bölgeyi koruduğunu söylemek gerekir.
Yeşil ile temsil edilen gruplar ise Nusra'nın başını çektiği diğer gruplardan oluşuyor. Yaklaşık 30 farklı grup bazen birbiri ile savaşırken bazen de Fetih Ordusu gibi çatı ordular kurarak beraber Suriye ordusuna ve IŞİD'e karşı savaşıyor. Kuzeyde amaçları Lazkiye, güneyde ise Suveyda ve Dera kırsalı gibi görünüyor. Aynı şekilde Şam kırsalında ve birçok noktada kendini gösteriyor.
Dört yıldır savaş tüm hızıyla devam ediyor. Grupların sahadaki konumları sürekli değişiyor, bir taraf sürekli kazanım sağlıyor; fakat Suriye'deki bu savaşın kaybedeni ise her zaman kadınlar, çocuklar kısacası sivil halk oluyor.
Sıcak noktalarda bombardımanlar, çatışmalar sonucu evler, okullar ve binalar yok oluyor.
Asıl acı olanı ise bu savaşın henüz bitmeyeceği gerçeği.
Bir zamanlar Ortadoğu'nun en neşeli ülkelerinden Suriye'de şimdi acı, kan ve ölümden başka bir şey yok.
Bir sonraki yazıda daha güzel şeyleri konu almak dileğiyle…