İNTİZAR - ABD Savunma Bakanı James Mattis'in, Yemen'de savaşın durdurulmasına yönelik yaptığı açıklamanın, siyasi bir çağrı değil, ateşkes ve müzakerelerin başlangıcı için 30 gün süresi olan bir takvim olması dikkat çekti. Üstelik bu karar için ne Riyad ziyareti gerçekleşti, ne de stratejik ortak olarak Suudi Arabistan'a danışıldı. Mattis'in neredeyse askeri bir emir değerindeki sözleri, Yemen'deki savaşı durdurmaları için Suudi Arabistan ve koalisyon ortağı Birleşik Arap Emirlikleri'ne yönelikti. Yemen liderliği ve Ensarullah'a ise, Suudi Arabistan ve BAE'nin askeri operasyonlarını durdurması karşılığında, Suudi bölgelerine düzenlenen roket saldırılarına son verilmesi çağrısı yapıldı. Bu çağrı, Ensarullah tarafından açık bir cevap ile karşılanırken, ABD'nin çocukların ve sivillerin ölümüne sebep olan silah anlaşmalarına son vermesi halinde, savaşın durdurulması yönündeki çağrılarının etkisi olacağını ve ilgili tarafların kapsamlı siyasi çözüm çabalarının önünün açılacağını dile getirdi.
Yemen'deki yeni denge, Amerika'nın pozisyonunun ardından netleşti. Bu durum, Suudi Arabistan ve BAE'nin kararına el koyduğunu açıklayan Washington ile paralel olarak planlanan mevkiyi Ensarullah'a veriyor. Yemenli ve Amerikalı gruplar arasındaki müzakereyi Maskat'ın yöneteceği açıktır. Aynı zamanda, Washington'un müzakere rolünden dolayı Maskat'a ödül olarak dayatılan normalleşme vergisinden sonra bunu yapacağı açıktır. Çünkü onlar, Ensarullah'ın İran ile ilişkisinin bir bağımlılık ilişkisi olmadığını ve bölgedeki jeopolitik denklemlerin Suudi Arabistan ve BAE'nin Yemen'deki savaşını İran'a karşı karada, denizde, geçiş noktalarında ve boğazlarda üstünlük sağlayacak unsurları elde etmek için bir giriş noktası haline getirdiğini çok iyi biliyor. Amerikalıların, Suudi Arabistan'ın İran ile savaşması konusundaki ihtiyacından bahsetmesinin, Yemen savaşında yaşananlara benzer bir açıklaması yoktur. Yemen savaşının Amerika'nın kararı ile durdurulması, Yemenlilerin kuşatmayı kaldırma talepleri ve şartlarına cevap vermekle yükümlü olacaktır. Bu, Suudi Arabistan'ın resmi rolünün emekliye ayrılacağı anlamına geliyor.
Washington, şunu aklından çıkarmamalıdır, İran ve Ensarullah ile müzakere içine girilen bir koordinasyon olmadan dayatılan, savaşın durdurulmasına ilişkin şartlar, balistik füzelerin Ensarullah'ın elinden çıkarılmasını kapsamayacaktır. Yemen'de geçici bir özerk yönetim kurulması çağrıları da Ensarullah tarafından kabul edilmeyecektir. Ancak, seçimlere zemin hazırlayan geçici bir hükümetin önündeki yollar açıktır. Yemen'in durumu, Suriye'nin durumundan farklı olmayacaktır. Zira, bu savaşta bağımsız Suriye devletine karşı Amerika'nın yenilgisi, İran'ın zaferini ilan etmek için yeterli olacaktır. Amerika'nın resmi siyasetinde benimsediği çalışma merkezleri ve ABD gazetelerinde yazılanlara göre, İran için önemli olan, Filistin sınırında Amerika'nın doğrudan ya da Suudi Arabistan'ı kullanarak koltuğunun altına alamayacağı, bağımsız, yetenekli ve savaşçı bir Suriye devleti olması, Körfez suları ile Kızıldeniz'de ise ulusal bağımsızlığa inanan, ABD'nin kontrolü altına girmeyen güçlü bir Yemen'in yer almasıdır. Amerika bugün bunu anladığı için savaşı durdurmuştur.
Amerika'nın yaptırımlarının gidişatının arttırılması ve bununla eş zamanlı olarak pratikte yaşananların çakışması, İran'ın önemsediği Yemen için önemli mesajlar gönderiyor. Maskat aracılığıyla açılan müzakerelerin kapısı, Washington'un İran ile savaşa girmek konusundaki düşünceleri hakkında soru işareti bırakıyor.
Nasır Kandil
Kaynak: Al-Binaa
Çeviri: Merve Soydaş