Columbia Üniversitesi Barış ve İnsan Hakları Programı'nın görevlendirdiği Amerika, Avrupa ve Türkiye'deki bir grup araştırmacı Türk ve uluslararası medyayı tarayarak Türkiye'nin IŞİD ile bağı ve işbirliği iddialarını masaya yatırdılar. Araştırmacılar şu soruların yanıtını aradılar:
“Türkiye İslam Devleti (IŞİD) ile işbirliği yapıyor mu? IŞİD ile Türkiye arasında askeri bir işbirliği var mı? Türkiye IŞİD'e askeri malzeme ve lojistik destekte bulunuyor mu? Finans yardımı yapıyor mu? IŞİD militanlarının Suriye'ye geçişlerine göz yumuyor mu? Tıbbi yardımda bulunuyor mu? Kobani'ye saldıran IŞİD'e göz yumdu mu?”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, bu iddiları reddetmişler ve Erdoğan, Dış İlişkiler Komitesi'ni ziyareti sırasında şunları söylemişti: “Türkiye'nin uluslararası saygınlığını zedelemek amacıyla medyada sistematik bir saldırı ve karalama kampanyası yapılıyor. Amerika'daki dostlarımızın hakkımızda daha objektif kaynaklara dayanarak değerlendirme yapmalarını rica ediyorum.”
Columbia Üniversitesi'nin geçtiğimiz Eylül ayında güncellenen araştırmasında The New York Times, The Washington Post, The Guardian, The Daily Mail, BBC, Sky News, CNN Türk, Hürriyet Daily News, Taraf, Cumhuriyet, Radikal gibi medya kuruluşlarında yer alan iddialar değerlendirildi.
Üniversitenin bir önyargı taşımadan ve onaylamadan yatığırdığı araştırmada yer alan iddialar şöyle:
Türkiye IŞİD'e askeri yardım yapıyor
* IŞİD komutanı Washington Post'a anlattı: “Savaşın başında bize katılan savaşçılar Türkiye üzerinden geldiler ve malzeme desteğimiz de aynı yoldan sağlandı.” (12 Ağustos 2014)
* CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 14 Ekim 2014'te Adana Cumhuriyet Savcılığının bir belgesine dayanarak Türkiye'nin teröristlere silah yardımında bulunduğunu açıkladı. Bu belgede silahları taşıyan kamyon şoförlerinin ifadeleri yer aldı. Türk hükümeti bu kamyonlarda Türkmenlere insani malzeme ve ilaç gönderdiklerini öne sürmüştü.
• CHP'li Bülent Tezcan, 19 Ocak 2014'de Adana'da 3 kamyonun durdurulduğunu ve kamyonlarda Ankara Esenboğa Havaalanında yüklenen silahların bulunduğunu açıkladı. Şöförler bu silahları MİT'in eşliğinde Suriye sınırına taşıyıp IŞİD ve Suriye'deki diğer terörist gruplara teslim ettiler. Bunu bir çok kere yaptılar. Kamyonlar durdurulduğunda MİT ajanları güvenlik güçlerinin kamyonun içine bakmasını engellemeye çalıştılar. Kamyonlarda yapılan aramalarda roketler, silahlar ve cephane bulundu.
• Twitter fenomeni Fuat Avni, 12 Ekim 2014'de ses kayıtlarının Türkiye'nin El Kaide bağlantılı terörist gruplara mali ve askeri yardımda bulunduğunu kanıtladığını yazdı. Bu ses kayıtlarında Erdoğan'ın Suriye'de savaşa girme konusunda TSK'ya baskı yaptığı da yer alıyordu. Erdoğan, MİT Müsteşarı Hakan Fidan'dan Türkiye'nin Suriye'ye girmesini haklı çıkartacak bir neden bulmasını da istiyordu.
• Başbakan Davutoğlu ve Dışişleri yetkilileriyle Dışişleri Bakanlığı'nda yapılan bir toplantıdan sızan ses kayıtlarında MİT Müsteşarı Hakan Fidan, “Ben savaşa girmek için gerekçe üretirim. Gerekirse Suriye'ye 4 adam gönderirim. Suriye'den Türkiye'ye 8 füze attırırım, onları Süleyman Şah Türbesine saldırtırım” diyordu.
• 19 Eylül 2014'de çıkan belgelere göre Suudi Emiri Bender Bin Sultan, IŞİD'a Türkiye üzerinden silah gönderilmesne mali destekte bulundu. Almanya'dan kalkan bir uçağın Ankara Etimesgut Havaalanında indirdiği silahlar 3 ayrı konteynıra konarak bunların 2'si IŞİD'e 1'i Gazza'ya gönderilmiş.
Türkiye IŞİD'e ulaşım ve lojistik destek sağladı
• 13 Haziran 2014 tarihli Radikal gazetesindeki habere göre İçişleri Bakanı Muammer Güler imzaladığı bir genelgede şu ifadelere yer verdi:
"Bölgesel çıkarlarımız temelinde Suriye'de bölücü örgüt PKK uzantısı PYD güçlerine karşı desteklediğimiz El Nusra mücahitlerine aşağıda belirlenen çerçevede desteğin sunulması, iliniz sınırları içindeki kamu kurumlarına ait sosyal tesislerinde barındırılmaları. Milli İstihbarat Teşkilatımız denetiminde çeşitli ülkelerden getirilerek bölücü örgüt PKK uzantısı PYD'ye karşı savaştırılan ağırlıkta Çeçen ve Tunusluların bulunduğu El Nusra'ya bağlı mücahitlerin iliniz sınırları içinde Suriye'ye geçişlerinde, istihbarat görevlilerine gerekli desteğin sağlanarak güvenliklerine ve konunun gizliliğine riayet edilmesi önem arz etmektedir. Mücahitlerin ülkemiz sınırlarından Suriye'ye geçişlerinde Hatay ilimiz stratejik bir konuma sahiptir. İslamcı gruplara lojistik desteğin aktarılması, eğitimleri ve yaralıların tedavisi ve mücahitlerin geçişleri ağırlıklı olarak buradan yapılacaktır. Milli İstihbarat Teşkilatımız ve ilgili merciler bu konuda görevlendirilmiştir."
• 25 Ağustos 2014 tarihli Daily Mail, Suriye ve Irak'ta IŞİD'e katılmak isteyen yabancı militanların Türkiye yolunu kullandıklarını ve Türkiye'nin bu teröristleri durdurmadıklarını yazdı. IŞİD'e İngiltere'den katılmak isteyenler Türkiye'ye “Cihad Kapısı” adını takmışlardı. Bu Cihatçılara askerler göz yumuyor ve sınır görevlileri 10 dolar karşılığı Suriye'ye geçişlerini sağlıyordu.
• İngiltere'de Sky News IŞİD'e katılmak için Türkiye'den Suriye'ye geçiş yapan yabancı militanların Türk hükümetinin damgasını taşıyan pasaportlarının görüntülerini yayınladı.
• BBC'ye konuşan bölgedeki köylüler geceleri Cihatçıları taşıyan otobüsler gördüklerini, bu Cihatçıların Suriye Ordusu'na karşı değil Kürtlerle savaşmak üzere oraya götürüldüklerini söylediler.
• Mısırlı bir üst düzey yetkili Türk istihbaratının IŞİD'a uydu görüntüleri ve bilgi aktarımında bulunduğunu söyledi.
Türkiye IŞİD militanlarını eğitti
• CNN Türk'ün 29 Temmuz 2014 yayınına göre Düzce Adapazarı teröristlerin toplanma yerleri oldular. Buralarda dini talimatlarla askeri eğitim veriliyor. Bu eğitimlerin videoları IŞİD'ın propaganda sitesi Takva Haber'de de yayınlandı. CNN Türk'e göre Türk devleti istese bunları durdurabilirdi.
• 28 Temmuz 2014'de IŞİD bağlantılı bir örgütün İstanbul'daki toplantı görüntüleri yayınlandı.
• IŞİD'ın Ömerli'de yaptığı toplantının videosu ortaya çıktı. CHP Genel Başkan yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, parlamentoda bir soru önergesi vererek İçişleri Bakanı Efkan Ala'ya şu soruları sordu: “IŞİD terör örgütünün başlattığı krizin Türkiye'ye sıçramaması için alınması gereken tüm tedbirler ivedilikle tatbik edilmeye başlanmış mıdır? IŞİD terör örgütünün Türkiye'de terör eylemleri düzenleyeceği ile ilgili istihbarat raporları ciddi biçimde değerlendirilmekte midir? IŞİD terör örgütünün Türkiye genelinde, bin kadar hücre evinin bulunduğu iddiası doğru mudur? IŞİD terör örgütünün İstanbul, Antakya, Adana, İzmit, Ankara, Konya ve Batman'da örgütlendiği iddiası doğru mudur?”
• 14 Ekim 2014'de Kemal Kılıçdaroğlu AKP hükümetini terör gruplarına para ve eğitim sağlamaması konusunda uyardı. Kılıçdaroğlu, “Silahlı grupların Türk topraklarında eğitilmeleri doğru değildir. Yabancı militanları getirip ceplerine para koyup ellerine silah verip Suriye'de Müslümanları öldürtüyorsunuz. IŞİD'a yardıma son verin dedik. Ahmet Davutoğlu kanıt istedi. Bunların IŞİD'a yardım ettiklerini herkes biliyor” dedi.
• Ürdünlü bir istihbaratçıya göre, Türkiye özel operasyonlarda kullanmak üzere IŞİD militanlarını yetiştirdi.
Türkiye IŞİD militanlarına tıbbi yardım yapıyor
• 12 Ağustos 2014'de Washington Post'a konuşan IŞİD'li komutan, aralarında İslam Devleti (IŞİD) yöneticilerinin de yer aldığı çok sayıda IŞİD militanı Türkiye'deki hastanelerde tedavi edildiler.
• AKP kurucularından Dengir Mir Fırat, Türkiye'nin teröristleri hastanelerde tedavi ettiğini söyledi. Taraf'ın 12 Ekim 2014 tarihli haberine göre, Sağlık Bakanı "Suriye'de yaralanan IŞİD militanlarını tedavi etmek insani bir görevdir” dedi.
- IŞİD komutanlarından ve El Bağdadi'nin sağ kolu Ahmet El H., Şanlıurfa'da bir hastanede tedavi edildi. Parasını Türk devleti ödedi. Taraf'ın haberine göre hava saldırılarının ardından (Ağustos) Şanlıurfa hastanelerine getirilen IŞİD militanlarının sayısı arttı. Tedavi gören bazı isimler: "Mustafa A., Yusuf El R., Mustafa H., Halil El M., Muhammet El H., Ahmet El S., Hasan H., [and] Salim El D."
Türkiye petrol satın alarak IŞİD'a mali destekte bulunuyor
• New York Times'ta 13 Eylül 2014'de yayınlanan haberde Obama yönetiminin IŞİD'ın petrol satış ağını engellemek için önlemler alması yolundaki çabalarını yazdı. Haberde Türkiye'nin ve hükümet yetkililerinin bu işten çıkarı olabileceği için IŞİD'in petrol satış ağlarına dokunmayacağı iddialarına da yer verildi. Ayrıca Türkiye'nin düşük petrol fiyatlarından yararlandığı iddiası da gündeme getirildi.
• Fehim Taştekin 13 Eylül 2014'de Radikal'de Suriye'den Türkiye'nin sınır kasabalarına yasadışı boru hatlarıyla petrol taşındığını yazdı. Litresi 1.25 TL'ya kadar düşük fiyatlara petrol satılmış. 3 yıl boyunca kullanılan borular bu haberin yayınlanmasından sonra kaldırılmış.
• Diken ve Odatv'ye göre ABD Adalet Bakanlığı yetkilisi David Cohen, bazı Türk girişimcilerin IŞİD petrolünün Türkiye'deki satışına aracılık ettiğini söyledi.
• 14 Ekim 2014'de Yeşiller Partisi'nden Alman bir parlamenter Türkiye'yi petrol satışlarının dışında IŞİD'a silah temin etmekle de suçladı.
Sarin gazını kim sağladı?
Colombia Üniversitesi'nin araştırmasında ayrıca Türkiye'nin İstanbul, Konya ve Gaziantep üzerinden IŞİD'a militan sağladığı AKP'li Bakan Suat Kılıç'ın Almanya'da IŞİD destekçileriyle görüşmeler yaptığı haberlerine de yer veriliyor. İlim Yayma Vakfı ve İrfan Koleji'nin militan sağlamadaki rollerine de değiniliyor.
Başka bir iddia da Türk özel güvenlik görevlilerinin IŞİD ve Cihatçılar saflarında Suriye Ordusuna karşı çarpıştığı ve Suriye'deki teröristlere komuta ettiği. Bu iddialara göre Suriye'ye sarin gazının sokulması ve kullanılmasında Türk hükümetinin rolü var.
Kobani'de Kürtlere katliam yapan IŞİD'ın Türkiye'den yardım aldığı iddiaları da araştırmada yer alıyor. Kobani yöneticilerinden Enver Müslim'e göre bu konuda ellerinde kanıtlar, tanıklar ve videolar var. Müslim'e göre IŞİD'in sadece Kobani'nin Doğu yakasında güçlü olması, IŞİD teröristlerinin taşıdıkları silah ve cephaneler, ölenlerin üzerlerinden çıkan belgeler ve pasaportlar bile Türkiye'den aldıkları desteğin kanıtı.
Araştırmanın başka bir başlığı da Türk hükümeti ve kurumlarıyla IŞİD'in ortak dünya görüşü. Bir AKP yöneticisinin Facebook sayfasında "İŞİD iyi ki varsın... Allah kurşununu azaltmasın" mesajını yazması, SGK'da bir yöneticinin iç yazışmalarında IŞİD logosu kullanması, Bilal Erdoğan'ın IŞİD militanlarıyla aynı karede yer aldığı bir fotoğraf da üniversitenin araştırmasına girmiş.
Bütün bu iddiaların Lahey Adalet Divanı'nda görülecek bir mahkemedeki iddianameye girip girmeyeceğini, Batılı müttefiklerin Türkiye-IŞİD işbirliğinde rolü olup olmadığını ise yeni kanıtlar ve zaman gösterecek.
İrfan Taştemur-Londra
ABC Gazetesi