İNTİZAR - Bahreyn İnsan Hakları Merkezi (BCHR), Bahreynli yetkililerin devam eden tacizi ve yetkililerin grubun ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı politikası hakkında endişeliler. İnsan hakları savunucusu Şeyh Meysem el-Selman geçen ay bir halk etkinliği esnasında yaptığı konuşma sebebiyle tekrar sorguya alındı.
31 Aralık 2015 günü Bahreynli yetkililer, Şeyh Meysem el-Selman ve diğerlerine aynı gün Cezai Soruşturma Genel Müdürlüğü'nde (CID) bulunmaları üzerine birer celpname verdiler. CID'de el-Selman, birkaç gün önce Şeyh Ali Selman'ın tutuklanmasının yıldönümünde gerçekleşen ve kendisinin de bir konuşma yaptığı olaya katılmasıyla ilgili sorguya çekildi. Daha sonrasında salınmıştı; fakat 6 Ocak 2016 tarihinde kamu mahkemesi tarafından geri çağrıldı. Kamu davasında sorgu, 27 Aralık tarihinde yapılan, daha önceden bahsi geçen konuşmanın içeriği üzerinde yoğunlaştı. Davacı konuşmanın rejime karşı nefrete sevk ettiği ve insanları kurallara uymamaya teşvik ettiği iddiasında bulundu. Sadece bununla da kalınmadı, el-Selman bir takım tartışmalı husustaki görüşleri dahil olmak üzere; uluslararası insan hakları bağlarını, ilişkilerini, aktivitelerini da içeren aktivistliği hakkında da sorguya çekildi. Sorgulamanın sonunda mahkeme kendisini “hâlâ mahkemesi süren bir dava hakkında görüşlerini bildirmek” ve “rejime karşı nefret aşılamak” ile suçladı.
Şeyh el-Selman'ın tutuklanmasına yol açan konuşmanın amacı, kendisinin bir siyasî suçlu olduğuna inandığı, Şeyh Ali Selman'ın davasında Bahreynli yetkililerin uluslararası adil yargılama standartlarında yapılan hilelere dikkat çekmekti. (Bu haberin sonunda konuşmanın tam metnine ulaşabilirsiniz.) Bu, Şeyh el-Selman'ın yetkililer tarafından çalışmalarına ve ifade özgürlüğüne yönelik olarak benzer sebeplerden ötürü sorguya ilk çağrılışı değildi.
Şeyh el-Selman'ın özellikle dinlerin özgürlüğü, radikal karşıtı, şiddet karşıtı ve kültürler ve dinler arasındaki bağları kuvvetlendirmek konularında uluslararası bir sözcü ve insan hakları savunucusu olduğunu belirtmek gereklidir. El-Selman, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi toplantılarına katılmakla birlikte, birkaç insan hakları konferansına da bulunmuştur.
BCHR, Bahreynli yetkililerin eylemlerinin, hukuk ve ifade özgürlüğü alanında süregelen uygulamalara ek olarak, insan hakları savunucularını daha fazla tacize maruz bırakmak ve onları susturmak için giderek katılaşan politikalarının birer göstergesi olduğunu düşünüyor. Dahası, Bahreyn'deki insan hakları savunucuları ve aktivistler, onları sayısız kere susturmaya çalışan, çalışmalarını durdurmak için çabalayan ve onların ifade özgürlüğü haklarını bastırmaya çalışan yetkililerin devamlı hedefi haline geldiler. Bu kişiler arasından bir kaçına örnek vermek gerekirse BCHR başkanı Nebil Receb, aktivist Zeyneb el-Havaca ve insan hakları savunucusu Naci Fateel'i sayabiliriz.
Bu doğrultuda Bahreyn İnsan Hakları Merkezi Bahreyn hükümetini:
· Şeyh Meysem el-Selman'ın ifade özgürlüğünü kullanmasıyla ilgili bekleyen bütün suçlamaları düşürmeye
· Siyasi görüşlerinden dolayı tutuklanmış bütün mahkumları serbest bırakmaya ve;
· Bahreyn Bağımsız Soruşturma Komisyonu'nun (BICI) önerilerine ve uluslararası hukuk kurallarına tam riayet etmeye çağırdı.
Şeyh Meysem el-Selman'ın 27 Aralık 2015 günü yaptığı konuşma:
“Bahreyn'deki yetkililere Keyfi Tutuklama Özel Sözcüsü ve İfade Özgürlüğü Özel Sözcüsü, Barışçı Toplantı Özgürlüğü Özel Sözcüsü, Din ve Vicdan Özgürlüğü Özel Sözcüsü, İnsan hakları Savunucuları Özel Sözcüsü ve Hakim ve Avukatların Bağımsızlığı Özel Sözcüsü tarafından gönderilen ortak mektup; Birleşmiş Milletler'in uzmanlarının Şeyh Ali Selman'ın tutuklanmasını hükümet tarafından siyasî görüşlerini ifadesine yapılan direkt bir cevap olarak gördüğü açıkça ortaya çıkmıştır.
Şeyh Ali Selman'ın duruşmasının hükümsüzlüğünün uluslararası mutabakatı ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 10. Maddesi olan ‘Herkesin, hak ve yükümlülükleri beklenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır' ifadesinin ihlali açıktır. Ve bu ihlalin uluslararası uzmanlar ve yasal akademisyenler ve uluslararası insan hakları organizasyonları tarafından şüphe götürmediği belirlenmiştir.
Duruşmanın Şeyh Ali Selman'ın siyasî görüşünü açıkça belirtmesi üzerine bir kısas olarak yapıldığına dair ortak bir kanı var. Bu görüşler ülkede açıkça siyasi sistemin gelişmesine yönelik çağrıda bulunuyorlar ki, insanlar siyasî süreçlerde gerçek karar verenler olsunlar. Şeyh Ali Selman sürekli olarak Bahreyn Krallığı Anayasası'nın 1. maddesini hatırlatırdı. 1. Madde şu şekilde: ‘Bahreyn Krallığında yönetim şekli demokratiktir, milletin ellerinde olan egemenlik bütün yetkilerin kaynağıdır.'
Adil bir duruşma yürütmek için şu prensibin uygulanması gerekir: ‘Bir suç veya ceza yalnızca kanunlar tarafından belirlenebilir'. Kanunda, anayasanın ilk maddesi olan ‘millet bütün yetkinin kaynağıdır' maddesini etkin kılana suçlu muamelesi yapma ile ilgili bir yasa var mıdır? Demokrasiye yapılan çağrıya ve ülkenin yüzleştiği sosyal ve ekonomik meseleleri işaret etmek için siyasî sistemi geliştirmeye yönelik yapılan eylemleri suçlu bulmak için kanuni bir hüküm var mıdır?
BM Periyodik Kontrolünün uygulanmasının ve Bahreyn Bağımsız Soruşturma Komisyonu'nun [BICI] tavsiyelerinin çağrısını yapmak Şeyh Ali Selman'ı bir suçlu mu yapar? Hukukta Şeyh Ali Selman'ın demokrasi yanlısı görüşlerini ve insan hakları ihlalinin sona erdirme çağrısını ve uluslararası insan hakları mutabakatının Bahreyn üzerine uygulanmasını suç olarak nitelendirecek hiçbir hüküm bulunmaz.
Şeyh Ali Selman'ın davası ‘bir suç veya ceza ancak kanun tarafından belirlenebilir' ilkesine uymadığı için uluslararası standartlarda adil bir duruşma değildir.
Şeyh Ali Selman'ın tutuklanması, yetkililerin Bahreyn Bağımsız Soruşturma Komisyonu'nun tavsiyelerini uygulamadığının bir başka kanıtıdır. Raporun 1279 ve 1281. fıkralarında, bazı Ceza Hukuku Maddelerinin muhalefeti cezalandırmak ve de ifade özgürlüğü hakkını ihlal etmek için Bahreyn'in uluslararası yükümlülüklerine ters olacak şekilde kullanıldığı belirtiliyor. Raporda bu maddelerin ülkenin yönetimin yapıları ve sistemleri ile alakadar ifade özgürlüğünü ve hatta bu sistemlerin geliştirilmesi çağrılarını dahi yasaklamak ve bastırmak için kullanıldığı bulundu.
Rapor açıkça görüşlerini barışçıl bir şekilde ifade eden muhalefet üyelerine yönelik bütün suçlamaların kaldırılmasını öneriyor; çünkü bu suçlamalar tartışmasız Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nin 19. maddesiyle çelişiyor.
Şeyh Ali Selman'ın hapsi kadar İbrahim Şerif'in davası da hükümetin BICI komisyonunun başkanı olan Profesör Bassiouni'nin tavsiyelerini uygulamaktaki isteksizliğini ortaya çıkarıyor.
Eğer ki BICI tavsiyenamesini uygulamak konusunda ciddi ve istekliyseniz Profesör Bassiouni'yi resmî olarak yeniden Bahreyn'e kendi tavsiyelerini onaylamak üzere çağırın.
Bir yıl geçti ve Şeyh Ali Selman hâlâ hapishane hücresinden hükümete; siyasî, sosyal ve ekonomik istikrar kazandıracak ciddi ve anlamlı diyalog süreçlerinde bulunması üzerine çağrıda bulunuyor. Hükümet bu çağrıları değerlendirmeli. Sürekli olarak bu çağrıları görmezden gelmenin Bahreyn'e bir yararı olmuyor. Eğer hükümet diyalog için kendisine açılan kapıları reddetmeye devam ederse uluslararası kamuoyu süregelen siyasî krizlerden ve insan hakları ihlallerinden devlet yetkililerin sorumlu olduğunu anlayacak. Ayrıca belirtilmelidir ki, gelecekte yapılacak herhangi bir diyalog; ülkedeki sosyal ve siyasî ihtilafları çözmek için sürekli olarak diyaloğa çağıran tutuklu liderleri de içermelidir.”
Çev: İntizar