Müslümanlar arasında bu iki kavram öteden beri tartışılagelmiş... Yine, bu kavramlar üzerinden bazı topluluklar kendilerini çok ibadet ehli, birilerini de ibadetlere düşkün olmamakla suçlayabilmiş. Ve yine birileri de bu çerçevede; “ibadethanemiz şurasıdır, burasıdır”, “şurası ibadethanedir veya değildir” kavgasına tutuşmuşlardır.
Bakalım hele kim haklı!
Kurân ibadet konusunda ne buyuruyor? Peygamberimiz ve Ehli Beyt’i bu alanda neler buyurmuşlar?
İki Emanetin büyüğü olan Kurân’ın şerefli ayetlerine baktığımızda şu gerçek tüm çıplaklığıyla önümüze çıkar:
İbadet kelimesi Kuran’da, belli şekiller ve uygulamalarla yapılan eylemleri ifade eder tarzda ve zamanı ve mekanı belirli uygulamalar olarak kullanılmamıştır.
Hak’kın bu alandaki buyruklar gayet açık ve nettir. İlahî buyruk; Zaman, mekan ve şekil sınırlandırması olmaksızın; “Rabbinize ibadet ediniz, şeytana, cinlere, tâğûta, din adamlarına, putlara, meleklere vs. ibadette bulunmayınız” şeklindedir genel anlamda.
Kurân’a mümince bir bakışla baktığımızda görürüz ki; halkın ibadet diye birkaç parçada değerlendirdiği; namaz, oruç, hac, zekat gibi uygulamalar Hak’kın Kitabı’nda ibadet olarak adlandırılmaz. Onların adı kullandığımız şekildedir. Yani; Salât, zekât, hac, savm, infak, dua, umre, cihad, selam, vs. vs.
İbadet konusunda Allah dostlarının sözlerine baktığımızda da çarpıcı ifadeler görmekteyiz.
Mesela:
“Şükür gibi de ibadet yoktur.” Hz. Muhammed Mustafa (s.a.a)
“Evladın anne ve babaya sevgiyle bakışı, ibadettir.” Hz. Muhammed (a.s)
“Şüphesiz Allah’a ibadetin başı O’nu tanımaktır…” İmam Ali (a.s)
“İbadet, çok namaz kılmak ve çok oruç tutmak değil; ibadet, Allah'ın işleri hakkında çok düşünmektir.” İmam Ali Rıza (a.s)
"Şüphesiz yumuşak sözlülük ve selam vermek ibadettendir." İmam Ali
"Suskunluk gibi güzel bir ibadet yoktur." İmam Ali
"Şehvetleri terk etmek en üstün ibadet ve en güzel adettir." İmam Ali
"Uzlet güzel bir ibadettir." İmam Ali
"Yakin en üstün ibadettir." İmam Ali
“Zikir en üstün ibadettir." İmam Ali
"En üstün ibadet zühttür." İmam Ali
"En üstün ibadet adetlere üstün gelmektir." İmam Ali
“En üstün ibadet ise amelin ihlasıdır." İmam Ali
"Fedakarlık en üstün ibadet…” İmam Ali
"Allah'ın nimetleri hakkında düşünmek güzel bir ibadettir." İmam Ali
"Göklerin ve yerin melekutu hakkında düşünmek halis insanların ibadetidir." İmam Ali
"En üstün ibadet tefekkürdür.” İmam Ali
“En üstün ibadet, Allah'ı zikrederek gece uyanık kalmaktır.” İmam Ali
“Allah'ın haramlarına gözünü yummak en yüce ibadettir." İmam Ali
"Haşyet güzel bir ibadettir." İmam Ali (a.s)
“Kardeşlerine iyilik yapmak ve onları ziyaret etmek için adım atmak gibi hiç bir ibadet yoktur.” İmam Cafer Sadık (a.s)
“En iyi ibadet, Allah'ı tanımak ve O'na tevazu etmektir.” İmam Cafer Sadık
“En üstün ibadet, karın ve fercini (ırzını) haramdan korumaktır.” İmam Muhammed Bâkır (a.s)
“En büyük ibadet kurtuluşu (İmam Mehdi’nin zuhurunu) beklemektir.” İmam Musa Kazım (a.s)
“Müminin, mümin kardeşinin yüzüne sevgi ve muhabbetle bakışı ibadettir.” İmam Zeynelabidin
“Her ibadetin üstünde bir ibadet vardır, biz Ehli Beyt’in sevgisi ise ibadetlerin en üstünüdür.” İmam Cafer Sadık
“İlim taleb etmek ibadettir.” İmam Muhammed Bakır (a.s)
“Allah’a Mümin insanın hakkını eda etmekten daha üstün bir şeyle ibadet edilmemiştir.” İmam Cafer (a.s)
(Buyruklar, Kâfi, Tuhaful Ukul ve Gurerul Hikem ve Biharul Envar’dan aktarılmıştır.)
(Devam edecek…)