İNTİZAR - Mehr Haber Ajansı'nın, KKTC'nin 31. kuruluş yıldönümü ve son dönemde Doğu Akdeniz'deki gelişmeler nedeni ile Kıbrıs Postası gazetesi haber müdürü Canan Onurer ile gerçekleştirdiği söyleşiyi sizinle paylaşıyoruz. Söyleşinin sonuna da geçtiğimiz günlerde AA'nın geçtiği bir haberi konu hakkında daha derin düşünmemize katkı sağlayacağı düşüncesiyle ekledik:
Sayın Onurer Biraz Kıbrıs Meselesi'nin yakın geçmişteki arka planı ile ilgili bilgi verir misiniz?
Tabi ki, şimdi Kıbrıs çok büyük öneme sahip olan bir ada ve eğer çok geçmişlere gideceksek, tarih boyunca bu öneme sahip olmuş ve Osmanlı'nın adaya gelmesinden sonra da bu önemini muhafaza etmiş. Ama eğer yakın tarihe bakacak olursak 1963 olayları ve Kıbrıslı Türkler ve Rumlar arasındaki olaylar var ve sonrasında da 1974 Türkiye'nin müdahalesiyle sonuçlanan olaylar. Ama Kıbrıs neden bu kadar önemli bir ada çünkü hem bir Ortadoğu ülkesi olarak ve hem Akdeniz'de ve hem de Avrupa'da yani bu kadar küçücük bir ada, ama doğal güzelliklerinden tutun, tarihi mirasına kadar ve özellikle de şimdilerdeki söz konusu olan doğalgaz ve petrol gibi konularla da gündeme geliyor; çünkü bir çok ülkeye yakınlığı ve denizde olması, evet bunlar etkili oluyor tabi ki.
Kıbrıs tarihindeki dönüm noktası olan 1974 gibi bir başka dönüm noktasını ise yakın tarihte yani 2004 yılında yaşadık, referandumla biliyorsunuz yani Annan Planı'yla ilgili yapılan referandumla. 1973 yılından kapalı olan kapıların 2003 yılında yeniden açılması ve karşılıklı gidiş gelişlerin sınır kapılarından yapılabilir olması, böylesi bir değişim süreci var, yani şimdi Kıbrıslı Rumlar Kıbrıslı Türklerle ortak yemek yiyebiliyorlar ve ortak restoranlara gidebiliyorlar ve bir birleri ile sınırlı sayıda da olsa sınır kapılarında geçiş sağlanabiliyor. 1983 yılında kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Sayın Rauf Denktaş yani kurucu cumhurbaşkanı ve hatta ondan önceden de başlayan bir barış süreci var tabi ki bu görüşmeler BM gözetiminde uzun süre devam etti ve hala da devam etmektedir zaten.
Efendim şimdi siz Annan Planı'ndan sonra bu adanın kuzey ve güneyi arasındaki görüşmelerin geleceğini nasıl görüyorsunuzdur?
Annan Planı'nın çokta detayına girmeyerek eğer anlatmak istersek Kıbrıslı Türkler'in Nisan 2003'teki referandumda %75 evet ve Kıbrıslı Rumlar'ın %65 hayır demesi ve böyle bir olumsuz sürecin yaşanması tabi ki Kıbrıslı Türkler açısından bir hayal kırıklığı yaşanmasına neden oldu. Çünkü biliyorsunuzdur 1974 sonrasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurulması, nasıl diyelim Türkiye'nin müdahalesi sonrasında yaşanan bir dizi kriz ve olumsuz gelişme var. Ayrıca bir çok yaptırım ve ambargo da söz konusu ve bizi Türkiye dışında hiç bir ülke tanımıyor. Ve maalesef şimdiki süreçle çokta aydın bir gelecek görünmüyor.
Biliyorsunuzdur Doğu Akdeniz'de zengin doğalgaz yatakları var veya öyle olduğu sanılıyor ve geçmiş günlerde Mısır, Güney Kıbrıs ve Yunanistan Liderleri Kahire'de bu konuyla ilgili bir araya geldiler bunu nasıl yorumluyorsunuz?
Tabi ki Kıbrıs'ta Güney'de veya Kuzey'de yaşanacak bir karışıklığın ne Ortadoğu'ya ne de Avrupa'ya olumlu olarak yansıyacağını hiç düşünmüyorum ve bu konuya daha olumlu bakılabileceği kanaatindeyim. Kıbrıs'taki bir olumsuzluk özellikle de bu günlerde zaten karma karışık olan Ortadoğu'yu çok kötü yönde etkiler. Ama doğalgaz ve petrol konusuna gelindiğinde doğalgaz veya petrolün bugüne kadar dünyanın hiç bir yerine ve hiç bir ülkesine barış getirmediğini kesin olarak biliyorum.
Petrol şimdiye kadar ne barış ne de anlaşma getirdi. Bunun tam tersine savaş getirdi bu nedenle şu anda gerçekleşen ve arkasında emperyal güçlerin perde arkasında anlaşmaya varmaya çalıştıkları bu sürecin halklara ciddi bir anlaşma getireceğini hiç zannetmiyorum. Kıbrıslı Türkler, Kıbrıslı Rumlar'ın ve Kıbrıs üzerinde yaşayan tüm halklar, Türkiye'de ve Ortadoğu'da yaşayan herkesin artık petrol ve doğalgaz başta olmak üzere diğer doğal kaynakların üzerinden yürütülen siyasetlerin bu halklara barış getirmeyeceğini bilmeleri gerekiyor. Ve bu bölgelerde eğer bir barış sağlanacaksa bu dostluğa dayalı görüşmeler vesilesiyle olmalıdır diye düşünüyorum.
Efendim son olarak Kıbrıs barış konusunda Türkiye ve özellikle de Sayın Recep Tayyip Erdoğan Liderliğindeki AK Parti'nin ve ya CHP Ve MHP'nin tutumunu nasıl buluyorsunuz?
Türkiye Cumhuriyeti, Sayın Recep Tayip Erdoğan ve ne AKP ve ne MHP ve ne de bir başka partinin bir tek CHP dışında Kıbrıs konusunda halkların gerçekten çıkarlarını düşünen bir politika izlediklerini hiç düşünmüyorum. Türkiye, Ankara ve Erdoğan Kıbrıs konusunda sadece kendi çıkarlarını yani sadece Türkiye Cumhuriyeti'nin çıkarlarını ve bu düşünceyle nasıl diğerleri ile işbirliği yapabilecekleri fikrindeler. Ama Kıbrıslılar birlikte yaşamak istiyorlar çünkü birlikte yaşayabileceklerine inanıyorlar.
Yani şimdi Türkiye'nin Kıbrıs konusunu Avrupa'ya karşı kullanıyor diye bilir miyiz? ve Yunanistan Kıbrıs üzerinden siyaset yürütüyor bu doğru mu?
Evet evet tabi bu böyle! Bazen Avrupa'ya karşı kullanıyor ve bazen ayağında bir pranga gibi görüyor ve Kıbrıs meselesi nedeni ile bazı başlıklar açılmıyor ve bazen de siz böyle yaparsanız ben de bunu yapmıyorum gibi bir tutum sergilemektedir ve her ne isterse yapıyor çünkü bütün ipler Türkiye'nin elinde. Yani şimdi Yunanistan ve Türkiye bizim garantörlerimiz ama adaya barış ve uzlaşı getirmeden daha çok kendi çıkarları için kullanıyorlar Kıbrıs'ı, bence böyle olmasaydı şimdi biz bu noktada görünmezdik, ama sadece kendi çıkarlarını düşündükleri için doğalgazı da petrolü de yani her bir şeyi kendi lehlerine çevirmeye çalışıyorlar. Son olarak hem Ortadoğu'da ve hem tüm dünyada barışın gelmesini arzuluyorum.
***
KKTC Elçisi: İsrail gazının Avrupa'ya taşınması için Türkiye ve KKTC kararlı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Ankara Büyükelçisi Fazıl Can Korkut, İsrail'in doğalgazını Kıbrıs ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşımasının ancak bir çözüm senaryosuyla mümkün olabileceğini belirterek, "İsrail'in Rum tarafı üzerinden gazı taşıması çok makul gözükmüyor. Bunun en ucuz ve uygulanabilir yolu, gazı Türkiye üzerinden Avrupa ve diğer pazarlara taşımak" dedi.
Korkut, 1960 anlaşmaları ışığında Kıbrıs'ta Türk tarafının adanın doğal kaynakları üzerinde eşit ve egemen taraf olarak hak sahibi olduğunu ve bu konuda politika değişikliğine gidilmeyeceğini söyledi.
Kıbrıs'ta müzakereler ve güven arttırıcı önlemler çerçevesinde teknik komite toplantılarının yapıldığına dikkati çeken Korkut, hidrokarbon konusunda da teknik komite kurulmasının Rum tarafı ile kaynak ve rezerv tespiti, bunların çıkarılması ve paylaşımı için konuşma ortamı yaratacağını belirtti.
Geçen hafta Mısır, Yunanistan ve Rum tarafının münhasır ekonomik bölge belirlemek üzere Kahire'de toplantı yaptığını hatırlatan Korkut, Birleşik Milletler'in de gerilimi azaltıp Rum tarafını tekrar masaya getirmek için öneriler sunduğunu ifade etti.
Doğu Akdeniz gazı ve Türkiye
Doğu Akdeniz'in Levant bölgesinde bulunan İsrail gazının Kuzey Kıbrıs üzerinden Türkiye'ye ulaştırılması ve Avrupa pazarlarına gönderilmesi konusunda Türkiye Cumhuriyeti ve KKTC'nin kararlılığını ortaya koyarak çözüm arayışı içinde olduklarını dile getiren Korkut, "İsrail'in doğalgazını Kıbrıs ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıması ancak bir çözüm senaryosuyla mümkün olabilir. Maalesef çözümden ziyade gerilim ağır bastı. İsrail'in Rum tarafı üzerinden gazı taşıması çok makul gözükmüyor. Bunun en ucuz ve uygulanabilir yolu, gazı Türkiye üzerinden Avrupa ve diğer pazarlara taşımak" diye konuştu.
Korkut, diplomasinin tekrar ağır basması ve müzakere masasına dönülmesi durumunda somut bir projenin olabileceğini sözlerine ekledi.
ABD Enerji Enformasyon İdaresinin (EIA) verilerine göre, İsrail'in açıklarındaki Levant sahasında 510 milyar metreküp, Kıbrıs'ın güneyindeki Afrodit sahasında ise 200 milyar metreküp gaz bulunduğu öngörülüyor.
Güney Kıbrıs'ın, tek yanlı ilan ettiği münhasır ekonomik bölgede 2008'den bu yana yürüttüğü petrol ve doğalgaz arama faaliyetleri, Türk savaş gemileri tarafından yakından izleniyor. Türkiye'nin doğalgaz araması yapılan bölgeye savaş gemilerini göndermesi nedeniyle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, Türkiye'nin adadaki barış görüşmelerini sekteye uğrattığını iddia ederek 7 Ekim'de Rum yönetiminin müzakere sürecinden çekildiğini açıklamıştı.
Kaynak: old.mehrnews.com, AA
Bu konuda yardımcı okumalar için linkler:
http://intizar.web.tr/analiz/haber/948/ukrayna-ve-ortadogu-enerji-savasinda-bir-abd-silahi-olarak-istikrarsiz#.VEnc1_msUZk
http://intizar.web.tr/alintilar/haber/943/%E2%80%98guvenli-bolge-mi-%E2%80%98bolgenin-guvenligi--mi#.VEnc9PmsUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/956/suriye-ve-isid-savasinin-jeopolitigi#.VEndGfmsUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/806/isid-in-yol-haritasi#.VEnd9fmsUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/745/petrol-sina-yarimadasi-nda-birlesiyor#.VEneFfmsUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/697/gazze-nin-gazi%E2%80%A6#.VEneK_msUZk
http://intizar.web.tr/alintilar/haber/943/%E2%80%98guvenli-bolge-mi-%E2%80%98bolgenin-guvenligi--mi#.VEnewPmsUZk
http://intizar.web.tr/alintilar/haber/847/petrol-kara--dunyanin-gozu-ondan-kara#.VEne4vmsUZk
http://intizar.web.tr/alintilar/haber/658/chester-projesi---petrol-demiryolunda#.VEne_PmsUZk
http://intizar.web.tr/alintilar/haber/479/ortadogu-da-topragin-altindan-petrol--ustunden-kan-ve-ruhundan-azap-fi#.VEnfF_msUZk
http://medyasafak.net/haber/1631/suriye-uzerindeki-gizli-sacma-suudi-abd-anlasmasi--petrol-dogalgaz-bor
http://intizar.web.tr/analiz/haber/1025/enerjinin-yeni-oyuncusu--kaya-petrolu#.VGMT1_msUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/1020/son-aylarda-artan-askeri-hareketlilik-dogu-akdeniz-i-isitiyor-#.VGMT2_msUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/948/ukrayna-ve-ortadogu-enerji-savasinda-bir-abd-silahi-olarak-istikrarsiz#.VGMUHvmsUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/923/boko-haram-in-gizli-babalari-ve-petol#.VGMUNvmsUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/806/isid-in-yol-haritasi#.VGMUsPmsUZk
http://intizar.web.tr/roportaj/haber/960/yeni-dogalgaz-hatlari-ve-mesajlari#.VGMU9_msUZk
http://medyasafak.net/haber/1642/neden-riyad-sahaya-bir-petrol-silahi-yerlestirdi
http://medyasafak.net/haber/1640/-suudi-petrol-savasi--rusya-iran-ve-abd-ye-karsi
http://intizar.web.tr/analiz/haber/1050/dogu-akdenizdeki-enerji-savasinda-yeni-bir-asamaya-geliniyor#.VGTMHfmsUZk
http://intizar.web.tr/roportaj/haber/1055/iran--israil-in-hayallerini-yikabilir#.VGwrVYusUZk
http://intizar.web.tr/analiz/haber/1070/hazar-ortadogu-enerji-havzasi--afganistan-ve-irak-isgal-edilerek-kont#.VGwrgYusUZk